Forum na temat przemocy w rodzinie

[leni56]

Osobowość paranoiczna


Osobowsc paranoiczna (paranoidalna) - zaburzenie osobowości, w którym występuje chłód emocjonalny, wycofywanie się z kontaktów z innymi, wrogość, nadmierna podejrzliwość, nadmierna wrażliwość na lekceważenie i krytykę, niezdolność do wybaczania urazy.


Kryteria diagnostyczne (objawy)

Kryteria diagnostyczne ICD-10

wrażliwość na niepowodzenia i odrzucenie,
tendencja przeżywania długotrwale przykrości,
podejrzliwość, ujmowanie obojętnych działań otoczenia jako wrogich lub pogardliwych,
sztywne poczucie własnych praw,
podejrzenia dotyczące wierności (partnerów i przyjaciół),
przecenianie własnego znaczenia,
pochłonięcie wyjaśnieniami wydarzeń.

Kryteria diagnostyczne DSM-IV

pozbawiona wystarczających podstaw podejrzliwość, że inni nas wykorzystują, krzywdzą lub oszukują,

zaabsorbowanie bezpodstawnymi wątpliwościami co do lojalności przyjaciół lub wspólników i co do tego, czy są oni godni zaufania,

niechęć do zwierzania się innym, spowodowana nieuzasadnionym lękiem, że informacje te zostaną użyte przeciw nam w złych intencjach,
odczytywanie ukrytych, poniżających lub groźnych znaczeń z niezłośliwych uwag lub zdarzeń,

ciągłe noszenie urazów, czyli niewybaczanie zniewag, krzywd lub afrontów,

dostrzeganie ataków na nasz charakter czy reputację, które zwykle nie są widoczne dla innych, oraz szybkie reagowanie na nie gniewem lub przechodzeniem do kontrataku,

powtarzające się nieusprawiedliwione podejrzenia dotyczące wierności współmałżonka lub partnera seksualnego.

Atrybuty osobowości paranoicznej [edytuj]
Atrybuty te charakteryzują funkcjonowanie osobowości paranoicznej:

czynności ekspresyjne - obronna;

funkcjonowanie interpersonalne - prowokacyjna;

styl poznawczy - podejrzliwy;

obraz ja - nienaruszalne;

reprezentacje obiektów - niezmienne;

główny mechanizm obronny - projekcja;

organizacja morfologiczna - nieelastyczna;

nastrój/temperament - gniewny.

Odmiany osobowości paranoicznej według DSM-IV

fanatyczna (z cechami osobowości narcystycznej),
zrzędliwa (z cechami osobowości negatywistycznej),
wyizolowana (z cechami osobowości unikającej),
zatwardziała (z cechami osobowości kompulsyjnej),
złośliwa (z cechami osobowości sadystycznej).

Cechy związane z osobowością paranoiczną według Blaney
nieufność,
podejrzliwość,
czujność,
cynizm
rywalizacyjność (porównywanie się z innymi),
poczucie krzywdy,
zazdrość,
nadwrażliwość na krytykę,
przepełnienie złością,
mściwość,
ostrożność,
niezachwiane przekonania,
zazwyczaj brak poczucia humoru,
dychotomiczne myślenie,
samowystarczalność,
zadufanie,
przekonanie o własnej wyższości,
usprawiedliwienie samego siebie.