Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna Forum na temat przemocy w rodzinie
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" IPZ PTP
www.niebieskalinia.pl 
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Czy mogę coś zrobić ?

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna -> Forum ogólne o przemocy w rodzinie
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Czikita



Dołączył: 09 Sie 2006
Posty: 2

PostWysłany: Pon Sie 21, 2006 15:35    Temat postu: Czy mogę coś zrobić ? Odpowiedz z cytatem

Proszę mi pomóc. Złożyłam pozew o rozwód z winy męża
(znęcanie się psychiczne, fizyczne i ekonomiczne). Czekam obecnie
na wyznaczenie pierwszej sprawy.
Mój "mąż" nagle przypomniał sobie że mamy w domu 5-letniego synka
Nagle zaczął go zabierać ze sobą bo mu się tak podoba i nie ważne
czy ja mam jakieś plany z dzieckiem na dany dzień.
Np. W minioną sobotę wtargnął do naszego pokoju w którym śpię
z dzieckiem o godz. 7.30 - bo on ma kaprys pojechać z synkiem
nad morze.
Dzisiaj odebrał go z przedszkola o 14.30 (ja pracuję do 15)
i wysłał mi tylko SMSa ze go zabrał.

Czy mogę coś z tym zrobić żeby nie wolno mu było tak
sobie go zabierać ? Czy muszę czekać do sprawy a wtedy jak to
załatwić żeby nie mógł takich rzeczy robić ?
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
maras
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur


Dołączył: 28 Maj 2006
Posty: 3871
Skąd: Gdynia/Warszawa

PostWysłany: Pon Sie 21, 2006 22:17    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

witaj

uważam ze póki nie będzie dyspozycji sądowej odnośnie dziecka nic nie zrobisz . Aczkolwiek udaj się do biura porad obywatelskich [ za darmo ] przedstaw problem ponadto może akurat w twojej miejscowości jest dodadkowo jakieś społeczne biuro porad prawnych .

pozdrawiam
_________________
-----------------------------------------------------
G. E. d/s P.P.R
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora
dynamika
Wolontariusz NL
Wolontariusz NL


Dołączył: 16 Lip 2006
Posty: 741

PostWysłany: Wto Sie 22, 2006 16:00    Temat postu: Re: Czy mogę coś zrobić ? Odpowiedz z cytatem

On bedzie zabiera Ci dzieco, nie datego, ze je kocha tylko dlatego by uprzykrzyc Tobie zycie, to chyba jasne prawda ?

Wiec twoja odpowiedz czysto psychologiczna moze byc mniej wiecej taka:

"A bierz sobie dzieciaka na ile chcesz, im dluzej Ciebie z nim nie bedzie tym bede miala wiecej czasu dla siebie i dla nowych znajomych ktorych poznalam."

Postaraj sie go zmylyc co do tego, ze na dziecku Ci nie zalezy, jak on np wezmie dziecko na wakacje, pozwol mu sie pomartwic o to z kim Ty wtedy bedziesz sie spotykac. Zagryz zeby i to zrob, bo to zadziala.
Wtedy on zmieni taktyke na cos innego, i bedzie trzeba drugi raz sie przygotowac, ale to bedzie dla Ciebie cos mniej bolesnego.

Generalnie Ci ludzie - sprawcy przemocy - szukaja waszych slabych punktow i uderzaja w nie z coraz wieksza sila. Chodzi o to, by ich zmylic, tam gdzie jestes slaba udawaj, ze jestes mocna, tam gdzie jestes mocna udawaj, ze jestes slaba. Wtedy on bedzie atakowal to co mozesz obronic.

pozdr
P.
_________________
"Sukces mierzy sie tym jak wysoko dolecisz kiedy odbijesz sie od dna" General George Patton Jr.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
akacja



Dołączył: 06 Sty 2006
Posty: 88

PostWysłany: Wto Sie 22, 2006 21:55    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Dopóki nie ma z sądu uregulowanych spotkań, ojciec może na równi zajmować się dzieckiem.
Sprawdź, czy sąd nie może tego zrobić przed sprawą, tymczasowo(nie znam się na tym-tak rzucam hasło).

Poza tym zazwyczaj tak bywa, że w czasie rozwodowym ojcowie nagle sobie o dzieciach przypominają.
Przetrwasz, ale uważaj, nie stosowałabym zagrywek typu: a zabierz go sobie, bądź, bedę mieć więcej czasu dla siebie, bo on może to nagrać i użyć przeciw Tobie.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
maras
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur


Dołączył: 28 Maj 2006
Posty: 3871
Skąd: Gdynia/Warszawa

PostWysłany: Wto Sie 22, 2006 22:42    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

dokładnie tak jak mówi Akacja .

Nie radzę stosowac takich sposobów . Jak słusznie zauważła Akacja to może byc wykorzystane przeciwko tobie . np matka dziecka nie ma czasu na opiekę - woli kolezanki , zabawy itp . Zobaczcie jaki jestem wspaniały i opiekuńczy tata . Byc może że psychika twojego męza tak zareaguje jak opisuje Dynamika ale nie masz pewności a ryzykowac i eksperymentowac na tym polu nie ma sensu . Chyba ze masz jakis inne plany , należy brac pod uwagę kwestię komu przydzieli sąd wychowanie dziecka .

Więc w tej sprawie możesz udac się tam gdzie w poprzenim poście napisałem .

pozdrawiam
_________________
-----------------------------------------------------
G. E. d/s P.P.R
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora
dynamika
Wolontariusz NL
Wolontariusz NL


Dołączył: 16 Lip 2006
Posty: 741

PostWysłany: Wto Sie 22, 2006 22:45    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Byc moze akacja ma racje i moja rada mogla nie byc dobra.

Z tego co slyszalem, to mozna zlozyc wniosek w sadzie o tymczasowe zabezpieczenie pobytu dziecka do czasu zakonczenia sprawy rozwodowej.
Moze maras by na ten temat cos napisal, bo ja sie na tym nie znam.
Z tego co slyszalem, to zabezpiecza, zeby dziecko bylo przy Tobie do konca rozwodu i ojciec nie bedzie mogl go nigdzie wywiezc.

pozdr
P.
_________________
"Sukces mierzy sie tym jak wysoko dolecisz kiedy odbijesz sie od dna" General George Patton Jr.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
maras
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur


Dołączył: 28 Maj 2006
Posty: 3871
Skąd: Gdynia/Warszawa

PostWysłany: Wto Sie 22, 2006 23:24    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

takiego wniosku osobiście nie widziałem lecz nie oznacza że nie ma takiej możliwości .... co mogę dodac taki wniosek musiał by byc bardzo dobrze uzasadniony .

warto zapozanc sie :

Arrow http://www.brpo.gov.pl/index.php?md=1018&s=1

Arrow http://www.rzeczpospolita.pl/prawo/doc/Rozwod/wzoryb.html

pozdrawiam
_________________
-----------------------------------------------------
G. E. d/s P.P.R
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora
maras
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur
Moderator - Współpracownik NL konsultant ds. prawa i procedur


Dołączył: 28 Maj 2006
Posty: 3871
Skąd: Gdynia/Warszawa

PostWysłany: Wto Sie 22, 2006 23:34    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Przy okazji postanowiłem zamieścic po uprzedniej zmianie formatu zapisu wartościowy poradnik zawierajacy też godne uwagi adresy , nr telefonów kontaktowych

Cytat:
DZIECKO


W ROZWODZIE


PORADNIK DLA RODZICÓW




I II


Z doświadczeń naszej kilkuletniej pracy z rozwodzącymi się rodzicami wynika, że w trakcie rozstania problem ochro
ny dziecka, jego praw i wrażliwości, pojawia się z całą ostrością. Rozstanie rodziców, ich rozwód, wyprowadzenie
się z domu mamy lub taty są dla każdego dziecka niezwykle bolesnym przeżyciem. Zwłaszcza wtedy, gdy z jego
perspektywy wszystko wyglądało dobrze i było przekonane, że mama i tata będą zawsze razem.

Podczas rozwodu dziecko jest świadkiem, a często uczestnikiem, wielu konfliktów naruszających jego poczucie
bezpieczeństwa. Rodzice, skupieni na własnych problemach, zaangażowani w niezrozumiałe konflikty, najczęściej nie
zdają sobie sprawy, jak silnie dziecko przeżywa wszystko, co się dzieje między nimi.

Zarazem to przede wszystkim rodzice mogą najlepiej pomóc dziecku przejść przez tę bolesną sytuację i ograniczyć
strach, bunt, złość, żal czy poczucie winy. Rozwód rodziców niemal zawsze jest doświadczeniem negatywnym dla
dziecka, nie zawsze musi jednak działać niszcząco. Poradnik kierujemy do rozwodzących lub rozstających się ro
dziców, którzy potrzebują pomocy w radzeniu sobie z trudnościami wynikającymi z rozwodu. Nasze zainteresowanie
skupia się jednak na dziecku jako osobie, która w czasie i po rozstaniu jest narażona na ból i cierpienie.

Przekazujemy rodzicom syntetyczną wiedzę na temat sytuacji dziecka w rozwodzie i sposobów, jakich mogą użyć,
aby pomóc dziecku i zadbać o jego podstawowe potrzeby. Piszemy, jak rozmawiać z byłą żoną lub mężem o spra
wach dotyczących dziecka, jak ustalić plan wychowywania dziecka po rozstaniu, jak wygląda ochrona praw dziecka
w sądowym postępowaniu rozwodowym i jakie organizacje (z terenu Warszawy i Mazowsza) mogą służyć specjali
styczną pomocą dzieciom i rodzinom w sytuacji kryzysu.

Przy pisaniu broszury korzystaliśmy między innymi z książki Lisy Parkinson Family Mediation (1997), z poradnika
Nicholasa Longa i Rexa Forehanda Making Divorce Easier on Your Child (2002) oraz z materiałów dla mediatorów
rodzinnych autorstwa Jamesa Melameda i Kathleen O’Connell Corcoran.

Nasze doświadczenia mówią, że szacunek dla wrażliwości dziecka, liczenie się z jego potrzebami oraz większa wie
dza rodziców o tym, co dzieje się z dziećmi podczas ich rozstania, sprawiają, że wiele cierpienia, stresu i krzywdy,
których doświadczają dzieci podczas rozwodu, udaje się z powodzeniem uniknąć.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

DZIECKO W ROZWODZIE


CO MOŻESZ ZROBIĆ,
ŻEBY POMÓC DZIECKU
JAK NAJLEPIEJ ZNIEŚĆ
WASZE ROZSTANIE?

13

„KIM JESTEM, KIEDY DAM
SIĘ WCIĄGNĄĆ W KONFLIKT
MIĘDZY MOIMI RODZICAMI?”

21

JAK CZĘSTO
KONTAKTOWAĆ SIĘ
Z DZIECKIEM?

27

CO SIĘ DZIEJE
Z DZIEĆMI PODCZAS
POSTĘPOWANIA
ROZWODOWEGO?

11
JAK DZIECI REAGUJĄ NA
ROZSTANIE RODZICÓW?
CZEGO NAJBARDZIEJ
OBAWIAJĄ SIĘ DZIECI,
GDY ICH RODZICE SIĘ
ROZSTAJĄ?
13
15 16
JAK ROZMAWIAĆ
Z BYŁYM MĘŻEM
LUB ŻONĄ?
CO POWINNI UZGODNIĆ
ROZSTAJĄCY SIĘ
RODZICE?
23 25
NIE REZYGNUJ Z BYCIA
RODZICEM I STARANNIE
WYCHOWUJ SWOJE DZIECKO
JAK WCIĄGAĆ
DRUGIEGO RODZICA
W WYCHOWYWANIE
DZIECKA?
37 39
MEDIACJA RODZINNA
– JAK MOŻE POMÓC DZIECKU
I ROZWODZĄCYM SIĘ
RODZICOM
WYBRANE ORGANIZACJE
UDZIELAJĄCE POMOCY
DZIECIOM I RODZINOM

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

3
DZIECKO W ROZWODZIE


DZIECKO


NIE MOŻE POCZUĆ,
ŻE BEZPOWROTNIE
TRACI JEDNEGO
Z RODZICÓW.
PONIEWAŻ
ZAPAMIĘTA TĘ
ROZMOWĘ
DO KOŃCA ŻYCIA,
PRZYGOTUJ SIĘ
DO NIEJ NAJLEPIEJ
JAK TO MOŻLIWE.


II


CO MOŻESZ ZROBIĆ, ŻEBY POMÓC DZIECKU
JAK NAJLEPIEJ ZNIEŚĆ WASZE ROZSTANIE?



DLA ODCHODZYCYCH
PRZED ROZSTANIEM (ROZWODEM):


1) Poznaj prawo – zw3aszcza kodeks rodzinny i opiekunczy;
zasiegnij porady prawnej, poznaj konsekwencje ró.nych form
rozwodu (bez orzekania o winie, z orzeczeniem winy wy31cznie
jednej strony albo obu stron); zdecyduj, o jaki rodzaj opieki (w3adzy rodzicielskiej) bedziesz sie ubiegaa, jak określisz miejsce
zamieszkania dziecka. Wiecej dowiesz sie z rozdzia3u „Co sie
dzieje z dzieami podczas postepowania rozwodowego?”.

2) Za3atw najpilniejsze sprawy – bez wzgledu na to, jak ch3odno
to brzmi, lepiej z góry zaplanowaa rozstanie ni. zostawia rodzine nagle i „znikn1a”; ma3o jest gorszych rzeczy dla dziecka, ni.
zauwa.ya rano lub po powrocie ze szko3y, .e taty (mamy) nie ma
i wszystkich jego (jej) rzeczy te.…
Te g3ówne sprawy to: komu i co powiedziea o rozwodzie (zw3aszcza jak powiedziea o tym dziecku), mieszkanie, tymczasowy harmonogram odwiedzin i kontaktów z dzieckiem, tymczasowa umowa co do p3atności na rzecz rodziny, ewentualnie tymczasowy
podzia3 rzeczy lub maj1tku.
Dzieci chc1 wiedziea, gdzie i jak mieszka to z rodziców, które sie
wyprowadzi3o. Jeśli nie ma jakichś powa.nych przeszkód, poka.
im, jak teraz mieszkasz. Jeśli chodzi o twoje kontakty z dzieckiem, to na pocz1tek opracuj z jego matk1/ojcem tymczasowy
harmonogram choaby na pierwszy miesi1c, a potem na kolejne.

Pieni1dze: zdecydujcie, kto i na jakich zasadach bedzie miea
dostep do wspólnego konta bankowego i kart kredytowych, kto
pokrywa bie.1ce rachunki, kto i ile bedzie 3o.ya na dziecko.

Maj1tek: wstepne ustalenia mog1 dotyczya samochodu, mebli,
rzeczy codziennego u.ytku potrzebnych odchodz1cemu ma3
.onkowi. Ostateczny podzia3 ca3ego waszego maj1tku mo.e sie
dokonaa później.
Nie podejmuj radykalnych, daleko id1cych decyzji dotycz1cych
twojego .ycia, jak np. zmiana pracy czy przeprowadzka do innej
miejscowości – na to przyjdzie czas, gdy okrzepniesz emocjonalnie.

3) Powiedz o rozstaniu swojemu dziecku – najlepiej zrób to
wspólnie z .on1 (me.em), choa na pewno nie bedzie to 3atwe.
Ten moment jest jednak kluczowo wa.ny dla waszego dziecka ze
wzgledu na okazanie jedności rodziców w obliczu dramatycznej
sytuacji w ich zwi1zku. Dziecko nie mo.e poczua, .e bezpowrotnie traci jednego z rodziców. Poniewa. zapamieta te rozmowe do konca .ycia, przygotuj sie do niej najlepiej jak to mo.liwe:
umów sie precyzyjnie z drug1 stron1, co powiecie, nie mów nic
negatywnego o mamie/tacie dziecka, nie sprzeczaj sie z nim/ni1.
Kiedy powiedziea? Jak najszybciej po tym, gdy ostateczna decyzja zosta3a podjeta. Dzieci domyślaj1 sie o wiele wiecej, ni. to sie
wydaje doros3ym, zw3aszcza me.czyznom.

Na rozmowe z dzieckiem zarezerwujcie sobie du.o czasu, niech
nic wam nie przeszkadza (wy31cz telewizor, ścisz komórke itd.).
Nie oczekuj zbyt wiele od dziecka („.e mnie zrozumie”) – zw3aszcza ma3e dzieci nie wiedz1 jeszcze, co to mi3ośa, ma3.enstwo,
zdrada, rozwód.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

5
DZIECKO W ROZWODZIE


JAK DZIECI ROZUMIEJY ROZWÓD?


NIEMOWLETA Brak rozumienia


DWU-, Rozumiej1, .e jedno z rodziców nie mieszka
TRZYLATKI w domu, ale nie wiedz1 dlaczego

Rozumiej1, .e rodzice s1 źli, smutni i nie

PRZEDSZKOLAKI

mieszkaj1 razem, ale nie rozumiej1 dlaczego

Zaczynaj1 rozumiea, co to jest rozwód
SZKOLA (np. .e rodzice ju. sie nie kochaj1

PODSTAWOWA

i nie bed1 razem mieszkaa)

GIMNAZJALIŚCI Rozumiej1, co to jest rozwód,
I LICEALIŚCI ale wcale nie musz1 go zaakceptowaa


Podczas rozmowy o rozstaniu bardzo wa.ne jest to, co mówisz,
ale zw3aszcza JAK to mówisz. Dzieci rozumiej1 emocje, odczytuj1c twoj1 mowe cia3a. Jeśli jesteś zdruzgotany(a), przygnebiony(a), roztrzesiony(a) i okazujesz to nie mog1c sie opanowaa,
twojemu dziecku prawdopodobnie te. sie udzieli ten stan.
Co powiedziea? M3odszym dzieciom trzeba daa wyjaśnienie proste, jednoznaczne i uczciwe – co nie oznacza wchodzenia we
wszystkie drastyczne, doros3e szczegó3y. Nie b1dź sedzi1. Nie
k3am. Powiedz na przyk3ad tak:

Tata i ja od d3u.szego czasu próbowaliśmy sie porozumiea i rozwi1zaa ró.ne problemy miedzy nami. Doszliśmy do wniosku, .e
nie mo.emy ju. ze sob1 razem mieszkaa i postanowiliśmy sie
rozwieśa. Zdajemy sobie sprawe, .e to bardzo bolesna decyzja.
Oboje bardzo cie kochamy i nigdy nie przestaniemy cie kochaa.

Zrobimy wszystko, .ebyś nadal mia3(a) mame i tate, tak jak dotychczas. Ale bedziemy mieszkaa oddzielnie.

To oczywiście tylko „esencja” jednej z propozycji takiej rozmowy.
Przygotuj sie na reakcje emocjonalne (p3acz, z3ośa) i wiele pytan,
choa nie wszystkie bed1 wypowiedziane od razu. Uprzedzaj1c je,
powiedz, gdzie dziecko bedzie mieszkaa, co sie nie zmieni w jego
.yciu a co ulegnie zmianie.

Je.eli rozmawiasz ze starszym dzieckiem, powiedz, co robiliście,
.eby ocalia ma3.enstwo. Nie rób z siebie ofiary (drugiej strony)
ani „jedynego sprawiedliwego”, który musi odejśa, bo d3u.ej nie
mo.e znieśa „tej chorej sytuacji”.

W ka.dym jednak przypadku, bez wzgledu na to, czy rozmawiasz z dzieckiem sam(a), czy razem z .on1/me.em, uznaj
i uszanuj uczucia twojego dziecka. Pozwól mu sie wyp3akaa, wykrzyczea, zrozum jego ból. Przygotuj sie, .e bedziesz musia3(a)
powtórzya te trudn1 wiadomośa jeszcze nie raz – na przyk3ad,
gdy k3ad1c je spaa us3yszysz: „Zostaniesz z nami na noc?”.

W TRAKCIE I PO ROZWODZIE (ROZSTANIU)

1) Unikaj sporów s1dowych o dziecko – specyfika procesu s1
dowego (czy to o w3adze rodzicielsk1, czy o miejsce zamieszkania lub alimenty), kiedy dwie strony walcz1 na sali s1dowej
przeciwko sobie, powoduje narastanie poczucia wrogości miedzy
by3ymi ma3.onkami, co nieuchronnie odbija sie na ich kontaktach
z dzieckiem. Jeśli chcecie sie dogadaa bez pośrednictwa s1du
i adwokatów, skorzystajcie z mediacji rodzinnej (adresy ośrodków w woj. mazowieckim na koncu). Celem mediacji jest doprowadzia ma3.onków do takiego porozumienia, które jest do przy-

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

6
DZIECKO W ROZWODZIE


jecia przez obie strony, dobrowolnie. Jeśli jednak nie zawrzecie
kompromisu, to zawsze potem mo.ecie pójśa do s1du.

2) Od3ó. na bok urazy, gdy rozmawiasz z by3ym me.em/.on1

o dziecku – nie musisz sie z nim/ni1 przyjaźnia, ale wypracuj
taki rodzaj wzajemnych stosunków, który sprzyja wykonywaniu
twojej roli jako matki lub ojca. Im lepsze bowiem panuj1 miedzy
wami stosunki, tym 3atwiej dziecku znieśa wasz rozwód i tym
lepszym ojcem/matk1 bedziesz dla swojego dziecka. Jak to zrobia? Przede wszystkim wymieniajcie sie informacjami o dziecku,
– o tym, jak mu idzie w szkole, o stanie zdrowia, jak sie bawi, co
„zbroi3o”, czego nowego sie nauczy3o itd. Dawaj dobry przyk3ad
– to ty pierwszy(a) informuj by31(ego) .one/me.a w sposób jasny
i skuteczny. Nie przekazuj informacji przez dziecko. W sprawach
dotycz1cych dziecka wpierw rozmawiaj z jego ojcem/matk1,
a potem dopiero z samym dzieckiem. Gdy jedna strona czuje sie
pomijana w decyzjach, to stawia opór, nie zgadza sie na coś (czego od niej chcesz), nawet jeśli wygl1da to dla niej korzystnie.
3) Nie k3óa sie z by31 .on1/me.em w obecności dziecka – bez
wzgledu na wiek dziecka, zawsze przynosi mu to szkody. K3ótnia
uczy, jak nie rozwi1zywaa problemów. Twoje dziecko nie mo.e
was ogl1daa tylko w sytuacjach negatywnych, konfliktowych.
Pomyśl jak pozytywny wychowawczo przyk3ad dajecie, gdy pokazujecie mu, .e umiecie sie dogadaa, pomimo konfliktu miedzy
wami. K3ócenie sie przez telefon powoduje u dziecka podobne
skutki i uczy je zachowan niepo.1danych w doros3ym .yciu.
A powodem k3ótni mo.e bya cokolwiek – od spraw zasadniczych
(pieni1dze, maj1tek, kontakty z dzieckiem itp.), przez sprawy
zwi1zane z bie.1cym wychowywaniem (wybór szko3y, wyjazd
na wakacje, kieszonkowe itp.) po drobiazgi: nowa fryzura córki,
parominutowe spóźnienie na odwiedziny, niedoprane ubrania.

4) Nie rób z dziecka szpiega czy pos3anca – nie „rozmawiaj”
z drug1 stron1 za pośrednictwem dziecka („powiedz mamie, .e

za3atwi3em ci świetne wakacje”), nie pos3uguj sie nim, .eby coś
uzyskaa („powiedz tacie, .eby ci kupi3 buty, bo mamusia nie ma
pieni1.ków”), ani nie wypytuj go o sytuacje osobist1 drugiego rodzica („czy na tej wycieczce by3 z mam1 jakiś pan?”). Jeśli dziecko przekazuje ci wiadomości od by3ej .ony/me.a, porozmawiaj
z ni1/nim i powiedz wyraźnie, .e chcesz dostawaa informacje
bezpośrednio od niej/niego, a nie przez dziecko – to ul.y dziecku
i sprawi, .e nie bedzie „przek3aman” w trakcie przekazywania.
Jeśli zorientujesz sie, .e dziecko jest wypytywane o twoj1 sytuacje osobist1, to w bezpośredniej rozmowie powiedz drugiej
stronie, .e cie to niepokoi i wyjaśnij dlaczego.

5) Nie rób z dziecka swego sojusznika (w walce z by31 .on1/
me.em) – twoje dziecko naprawde chce kochaa was oboje. Nie
pytaj wiec, kogo z was „bardziej kocha” (nigdy!), z kim chcia3oby
mieszkaa, z kim jechaa na wakacje czy spedzia świeta, bo takie
pytania stawiaj1 dziecko przed konieczności1 niechcianego wyboru jednego rodzica. Nie zabiegaj o poparcie dziecka w twoich
staraniach np. o zwiekszenie alimentów („jeśli twój ojciec nie zgodzi sie na podwy.szenie alimentów, nie staa nas bedzie na wakacje w górach, jak w zesz3ym roku, i na te now1 sukienke, która
tak ci sie podoba3a”) lub o zmiane terminów kontaktów z dzieckiem („jeśli mama nie zgodzi sie na zmiane dnia naszych spotkan,
to niestety nie zobaczymy sie w sobote i nie pójdziemy na mecz”).
Na d3u.sz1 mete przynosi to efekty odwrotne do zamierzonych

– dziecko zniecheca sie do rodzica, który chce je przekabacia na
swoj1 strone. Ponadto, mo.e sie nauczya świadomie graa wami.
Kiedy dziecko jest starsze, mo.e miea ju. w3asne zdanie na przyk3ad na temat spedzania wolnego czasu (ferii, wakacji) czy świ1t.
Zadaj1c mu pytania o wybór, jasno określ, kto podejmie ostateczn1 decyzje – ty z by3ym me.em/.on1, czy dziecko. Jeśli pytasz je
o opinie, z kim chce jechaa na wakacje, to b1dź przygotowany(a)
przyj1a ka.d1, któr1 us3yszysz, nawet te nie po twojej myśli. Pamietaj, .e wielu ludzi, kiedy sie ich pyta o zdanie, rozumie to jako
pytanie o decyzje i bierze sie st1d du.o nieporozumien.
CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

7
DZIECKO W ROZWODZIE


6) Nie mów dziecku, czego ma nie mówia – poniewa. to wywiera na nie dotkliw1 presje i jest inn1 form1 robienia z dziecka powiernika czy sojusznika. Zmuszasz je do zachowywania
tajemnic przed kimś, kogo kocha. Jeśli jeszcze ta druga strona
zapyta o sekret wprost, dziecko stanie przed wyborem: zdradzia
czy ok3amaa?

7) Nie mów źle o drugim rodzicu przy dziecku – wys3uchiwanie
przez dziecko z3ych rzeczy o rodzicu, którego kocha, sprawia mu
ból. Nie zadawaj mu tego cierpienia. Uwa.aj wiec na to, co i jak
(ton g3osu) mówisz o by3ym me.u/.onie w obecności dziecka,
nawet jeśli rozmawiasz z kimś innym.

Cool Wci1gaj drugiego rodzica w wychowywanie dziecka – dotyczy to rodziców, a zw3aszcza ojców, niemieszkaj1cych z dzieami
po rozstaniu. Twoje dziecko 3atwiej sie przystosuje do nowej sytuacji, bedzie zdrowsze psychicznie, gdy wraz z waszym rozstaniem nie utraci .adnego z was. Me.czyźni cześciej potrzebuj1
zachety ni. kobiety; chcieliby aktywnie zajmowaa sie dzieckiem,
ale nie bardzo wiedz1, jak to robia w nowej sytuacji i obawiaj1
sie konfliktów.

9) Dbaj o regularne i przewidywalne spotkania z drugim rodzicem. Badania w Polsce i na świecie pokazuj1, .e czeste,
regularne kontakty z rodzicem niemieszkaj1cym z dzieckiem
zmniejszaj1 prawdopodobienstwo problemów wychowawczych
i zwiekszaj1 szanse na przystosowanie sie dziecka do nowej
sytuacji. Poza tym rodzicowi na co dzien zajmuj1cemu sie dzieckiem takie regularne kontakty daj1 chwile wytchnienia, wolnego czasu i stanowi1 pomoc wychowawcz1. Dziecko potrzebuje
przewidywalności swojej sytuacji – to daje mu poczucie pewności i bezpieczenstwa w świecie.

10) Naucz sie dobrze planowaa – b1dź przewiduj1cy(a), punktualny(a), planuj z du.ym wyprzedzeniem.

Po rozstaniu opracuj szczegó3owy harmonogram spotkan/odwiedzin dziecka, uwzgledniaj1cy świeta, uroczystości, wakacje,
specjalne okazje (porównaj „Co powinni uzgodnia rozstaj1cy sie
rodzice?”).

Zawsze potwierdzaj z drugim rodzicem (zw3aszcza z tym, z którym dziecko mieszka) czas spotkania z dzieckiem: dok3adnie kiedy, gdzie, godzina powrotu, miejsce „wymiany”.

O wszystkich zmianach w harmonogramie uprzedzaj drugiego
rodzica sam(a), bezpośrednio, z odpowiednio du.ym wyprzedzeniem.

Twoje dziecko te. ma prawo wiedziea, czego sie mo.e spodziewaa – mów mu, kiedy i jak du.o czasu spedzi z drugim rodzicem
i z tob1.

Nie spóźniaj sie! Jeśli nie mieszkasz z dzieckiem i czesto spóźniasz sie na spotkania, wysy3asz bardzo niebezpieczny sygna3
dziecku i drugiemu rodzicowi, a mianowicie, .e ci nie zale.y na
spotkaniach z synem czy córk1.

Zawczasu przygotuj dziecko na spotkanie lub „wymiane”: ubrania
wyprane, porz1dnie spakowane, zabawki wybrane i spakowane,
ksi1.ki i zeszyty przygotowane, wiadomo, które lekcje zosta3y do
odrobienia itp.

A przede wszystkim: dotrzymuj s3owa!

11) Regularnie p3aa na rzecz dziecka – po rozstaniu pieni1dze
to jedna z najbardziej zapalnych kwestii. Je.eli nie mieszkasz
z dzieckiem, oddziel swoje negatywne emocje wobec drugiej
strony od materialnych potrzeb dziecka i dotrzymuj terminów
p3atności i uzgodnionych kwot. Powtarzamy uwage do rodziców
„p3ac1cych”: p3acisz na twoje dziecko, a nie na potrzeby drugiej

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

8
DZIECKO W ROZWODZIE


strony. Jeśli masz w1tpliwości, na co id1 twoje pieni1dze, ponoś
cześa op3at bezpośrednio, np. op3acaj1c koszty szko3y, zajea dodatkowych, kupuj1c wed3ug uzgodnien ubrania czy zabawki itp.
Jeśli jesteś rodzicem, który mieszka z dzieckiem, stosuj zasade
„ograniczonego optymizmu”, jeśli chodzi o planowanie przysz3ości twojego dziecka, która wi1za3aby sie z du.ymi wydatkami, jak
np. prywatna szko3a, kosztowne zajecia dodatkowe, drogi sport
itd. Nie licz, .e poziom świadczen ze strony drugiego rodzica zawsze bedzie stabilny lub .e bedzie wysoki, nawet jeśli jest taki
obecnie.

Przy okazji: dziecko nie jest w3aściwym adresatem twoich zwierzen na temat problemów z prac1 czy pieniedzmi. Kwestie finansowe rozwi1zuj bezpośrednio z drugim rodzicem; niech dziecko
nie bedzie tak.e pos3ancem czy pośrednikiem w sprawach waszych rozliczen.

12) Nie 3udź dziecka mo.liwości1 powrotu – na pytania o to, kiedy znowu „wszyscy” bedziecie razem, odpowiadaj jednoznacznie, .e ju. nie bedziecie razem, ale .e zarówno ty, jak i mama/
tata bardzo kochacie swoje dziecko. Równie stanowczo i 3agodnie rozwiewaj z3udzenia na temat spedzania razem wakacji czy
weekendów. Zwykle nie jest to mo.liwe po rozwodzie.

13) Pogódź sie z podobienstwem dziecka do by3ej .ony/me.a

– czy tego chcesz, czy nie, twoje dziecko ma geny drugiego rodzica i z czasem mo.e przejawiaa nawet du.e podobienstwo do
niego/niej. Powstrzymaj sie i nie rób nieprzychylnych porównan
czy komentarzy na ten temat.
14) Staraj sie podtrzymywaa kontakty dziecka z dalsz1 rodzin1 – przede wszystkim z dziadkami z obu stron oraz z innymi
cz3onkami rodziny. Zabieraj ze sob1 dziecko na rodzinne uroczystości, pozwalaj, .eby uczestniczy3o w uroczystościach drugiej
strony. Niestety czesto sie zdarza, .e kontakty dziecka z krew

nymi rodzica, który nie opiekuje sie nim stale, ulegaj1 ograniczeniu, a z czasem nawet zanikowi – ze szkod1 dla dziecka. Do3ó.
staran, aby tak sie nie sta3o w twoim przypadku.

15) Rozwa.nie i taktownie wprowadzaj twoich nowych partnerów do .ycia twojego dziecka – dziecko mo.e sie obawiaa utraty twojej mi3ości, odrzucenia, utraty dotychczasowej wy31czności
twoich uczua. Nie pozwól wiec, aby z powodu nowej znajomości
zmniejszy3a sie ilośa czasu poświecanego przez ciebie dziecku.

Jeśli jesteś pewna/pewien uczua do nowego partnera, przedstaw
go/j1 dziecku w sposób rzeczowy i naturalny. Nie ka. dziecku
ukrywaa twojej nowej partnerki/partnera przed drugim rodzicem.
To jednak nie oznacza dyskutowania z dzieckiem na temat twojego przysz3ego zwi1zku. Jeśli sie na to zdecydujesz, przedyskutuj
wasze przysz3e .ycie (od strony praktycznej) ze swym nowym
partnerem/partnerk1. Przekonaj go/j1, aby nie zmienia3(a) zasad
i zwyczajów obowi1zuj1cych dot1d w waszym domu – dziecku
trudno bedzie to zaakceptowaa. Twoja wiod1ca rola w wychowywaniu dziecka nie powinna ulec zmianie. Wa.ne jest, aby nawet
po twoim powtórnym ma3.enstwie dziecko utrzymywa3o kontakty ze swoim drugim rodzicem – twój nowy partner/partnerka nie
ma zast1pia ojca/matki dziecka.

16) Co robia, kiedy pojawiaj1 sie problemy? W koncowej cześci
broszury znajdziesz adresy i kontakty do specjalistów mog1cych
s3u.ya pomoc1 w Warszawie i województwie mazowieckim.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

9
DZIECKO W ROZWODZIE


DZIECKO
NIE MOŻE
CZUĆ SIĘ
ZMUSZANE
DO PODJĘCIA
SAMODZIELNEJ
DECYZJI,
Z KTÓRYM
RODZICEM
CHCE ZOSTAĆ



II


JAK DZIECI REAGUJĄ NA ROZSTANIE RODZICÓW?



1. KIEDY DZIECKO MA 3 DO 5 LAT
Twoje dziecko .yje nadziej1, .e znów bedziecie razem.

Twoje dziecko ma poczucie, .e cie straci3o. Mo.e to prowadzia
do agresji wobec ciebie, twojego partnera, rodzenstwa, dzieci lub
nauczycielek w przedszkolu.

U dziecka wzrasta poczucie opuszczenia, gdy jesteś zajety(a)
konfliktem, w3asnym .alem, tworzeniem nowego zwi1zku lub
walk1 o byt.

Twoje dziecko mo.e braa na siebie wine za rozpad waszego
ma3.enstwa – bardzo czesto dzieci uwa.aj1, .e swoim zachowaniem doprowadzi3y do rozwodu rodziców („tatuś odszed3, bo
by3em niegrzeczny”).

Twoje dziecko mo.e wycofaa sie do wcześniejszych etapów rozwoju, kiedy by3o malutkie i mia3o pe3n1 opieke obojga rodziców;
mo.e sie to wyra.aa w moczeniu sie w nocy, brudzeniu majtek,
ssaniu kciuka, wzmo.onym przytulaniu sie.

Twoje dziecko mo.e prze.ywaa niepewnośa i lek o to, co bedzie
jutro – przez to miewa k3opoty z zasypianiem, mo.e baa sie ciemności, budzia sie w nocy z krzykiem.

2. KIEDY DZIECKO MA 6 DO 8 LAT
Twoje dziecko mo.e prze.ywaa przyt3aczaj1ce uczucie smutku
– szlocha, pop3akuje.
Twoje dziecko bardzo teskni za rodzicem, który z nim nie mieszka.
Twoje dziecko mo.e odczuwaa lek przed tym, .e utraci tak.e ro

dzica, który z nim mieszka.

Mo.e z3ościa sie na tego rodzica, którego obwinia za rozpad
zwi1zku.
Mo.e czua, .e musi wybieraa, wobec kogo bya lojalnym – wobec

mamy czy wobec taty?
Wci1. po cichu liczy, .e znowu bedziecie razem.


CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

11
DZIECKO W ROZWODZIE


3. KIEDY DZIECKO MA 9 DO 12 LAT
Twoje dziecko mo.e obwiniaa i wyra.aa siln1 z3ośa do rodzica,
którego uwa.a za sprawce rozwodu. Mo.e odrzucaa „z3ego rodzica”.

Mo.e prze.ywaa g3ebokie poczucie straty, .alu i bezradności.

Twoje dziecko mo.e wstydzia sie przed innymi tego, co dzieje sie
w rodzinie.

Twoje dziecko mo.e zachowywaa sie agresywnie wobec rówieśników, nauczycieli i innych osób. Taka agresja jest prób1 roz3adowania nagromadzonej z3ości lub karaniem kogoś w „zastepstwie” winnego rodzica.

Twoje dziecko mo.e doświadczaa ró.nych dolegliwości, takich
jak bóle g3owy i brzucha, trudności ze snem.

Twoje dziecko mo.e utracia wiare i pewnośa siebie, co mo.e
skutkowaa gorszymi wynikami w szkole.

4. KIEDY DZIECKO DOJRZEWA: 13 DO 18 LAT
Dziecko mo.e czua sie nadmiernie obci1.one emocjonalnym
wspieraniem rodzica lub zajmowaniem sie m3odszym rodzenstwem.

Dziecko mo.e czua sie zmuszane do podjecia samodzielnej decyzji, z którym rodzicem chce zostaa.

Dziecko mo.e oczekiwaa, .e wynagrodzisz mu straty zwi1zane
z rozwodem, np. materialnie.

Mo.e czua sie nieswojo widz1c rodziców umawiaj1cych sie
z nowymi partnerami, obserwuj1c ich seksualnośa, mo.e bya
zazdrosne o nowego partnera rodzica.

Dziecko obawia sie o swoje przysz3e zwi1zki, mo.e bya nieufne
wobec ludzi i wobec trwa3ości zwi1zków miedzy nimi.

Mo.e prze.ywaa chroniczne zmeczenie; problemy z koncentracj1.

Mo.e wycofywaa sie z kontaktów z rodzicami, op3akiwaa strate
rodziny, w której spedzi3o dziecinstwo.

Mo.e zacz1a kraśa lub za.ywaa narkotyki.

5. KIEDY DZIECKO JEST DOROSLE
Doros3e dzieci mog1 sie czua zobowi1zane do emocjonalnego
wspierania rodziców. Tak prze.ywany obowi1zek opieki nad
osamotnionym rodzicem mo.e odbieraa im wolnośa w nawi1zywaniu w3asnych relacji i zajmowaniu sie w3asnym .yciem.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

12
DZIECKO W ROZWODZIE


CZEGO NAJBARDZIEJ OBAWIAJĄ SIĘ DZIECI,
GDY ICH RODZICE SIĘ ROZSTAJĄ?


Wed3ug badan nad dzieami w wieku 8-15 lat, których rodzice sie 6. „Mama bedzie brzydko mówia o tacie”
rozwodzili, dzieci najbardziej boj1 sie, .e: 7. „Bede musia3a rozstaa sie z moim pieskiem i ró.nymi zabawkami”

1. „Mama albo tata powie mi, .e rozwód jest przeze mnie” 8. „Mama bedzie nieszcześliwa”
2. „Moi rodzice zaczn1 sie bia albo krzyczea na siebie” 9. „Tata bedzie mnie pytaa, kto teraz przychodzi do mamy i czy
3. „Moi krewni bed1 mówia brzydkie rzeczy o moich rodzicach” zostaje na noc”
4. „Mój tata powie mi, .e nie lubi, kiedy jestem z mam1” 10. „Nie bede wiedziea, jak powiedziea o rozwodzie rodziców
5. „Mama i tata bed1 sie k3ócia przy mnie” moim kolegom i znajomym”.
„KIM JESTEM, KIEDY DAM SIĘ WCIĄGNĄĆ
W KONFLIKT MIĘDZY MOIMI RODZICAMI?”



1. Pos3ancem, który biega z wiadomościami od jednego rodzica
do drugiego. Walcze wtedy z pokus1, aby powiedziea wam tylko
to, co chcecie lub jesteście w stanie us3yszea.
2. Mediatorem, który próbuje wyt3umaczya jedno przed drugim
i doprowadzia do zgody miedzy wami. Choa strasznie mnie to
meczy i wiem, .e to syzyfowa praca, gra jest zbyt wa.na, .eby
odpuścia.
3. Sojusznikiem i emocjonaln1 podpor1 jednego z was. Przecie. wiem, kto tu jest katem, a kto ofiar1, i wiem, .e ofierze trzeba
pomóc.
4. Decydentem, którego sie radzicie i który ma wzi1a odpowiedzialnośa za wasze trudne decyzje.
5. Koz3em ofiarnym, kiedy odreagowujecie na mnie swoje k3ótnie
i stresy.
6. Powiernikiem – czasem nie chce was ju. s3uchaa, kiedy opowiadacie mi takie rzeczy, .e sie wstydze, ale wiem, .e nie moge
odmówia wam wsparcia.
7. Partnerem w zastepstwie taty/mamy – czasem myśle, .e
lepiej by3oby, gdybyś kogoś sobie znalaz3/3a, czu3bym sie wtedy
naprawde wolny.
8. Niank1 dla rodzenstwa – nie znosze tego, bo przecie. ja te.
mam swoje k3opoty, szko3e, znajomych, marzenia itd.
9. Sedzi1, kiedy zachecasz mnie do os1dzenia, kto mia3 racje
w waszym sporze i czy dobrze zrobi3eś/3aś wyzywaj1c go od
najgorszych.
10. Uciekinierem – tak bywa, kiedy mam ju. tego wszystkiego
naprawde dosya.
CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

13
DZIECKO W ROZWODZIE


JEŚLI TRZEBA
POROZMAWIAĆ
O TRUDNYCH
SPRAWACH,
TO LEPIEJ
SPOTKAJCIE SIĘ
W NEUTRALNYM
MIEJSCU.


II


JAK ROZMAWIAĆ Z BYŁYM MĘŻEM LUB ŻONĄ?



Rozmowa z by3ym me.em/.on1 to czestokroa bardzo trudne
negocjacje – pomyśl wiec zawczasu, co mo.esz daa drugiej
stronie (w czym ust1pia), .eby uzyskaa to, na czym ci zale.y.
Skorzysta na tym twoje dziecko.

Jeśli trzeba porozmawiaa o trudnych sprawach, to lepiej spotkajcie sie w neutralnym miejscu. Czasami dobry jest te. telefon – ale
nie czekaj, a. on/ona zadzwoni, lecz dzwon pierwszy(a).

Pytaj by3ego me.a/.one o zdanie lub decyzje i przyjmij, .e odpowiada ci szczerze – nie zak3adaj, .e to „zas3ona dymna” albo
.e „on zawsze tylko tak g3adko mówi, a potem robi, jak mu wygodnie”.

Bez wzgledu na to, co czujesz, nie wypowiadaj sie negatywnie

o drugiej stronie („ty obrzydliwy egoisto, myślisz tylko o sobie
a dziecko w ogóle cie nie obchodzi”), unikaj uogólnien („zawsze
by3aś ba3aganiar1”) czy sarkastycznych uwag („jeśli twoja nowa
partnerka równie dobrze gotuje jak pierze, to serdecznie wspó3
czuje”).
Jedna rozmowa = jeden problem. Nie próbuj rozwi1zaa zbyt wielu rzeczy naraz.

Trzymaj sie tematu, nie wracaj do przesz3ości.

Nie zwracaj uwagi (zw3aszcza na g3os) na najbardziej nawet denerwuj1ce zachowania drugiej strony (przerywanie, podniesiony
g3os itp.), skup sie na uwa.nym s3uchaniu i jasnym mówieniu.

Trzymaj sie zasady: „rozmawiaj z nim/ni1 tak, jak byś chcia3(a),
.eby on/ona rozmawia3(a) z tob1” – i nie oczekuj zawsze wzajemności.

Szukaj rozwi1zan problemów, a nie winnych.

Podsumowuj uzgodnienia, .eby nie by3o w1tpliwości, co konkretnie zrobicie.

JAK SOBIE RADZIA
ZE SPRAWAMI KONFLIKTOWYMI?


Przy dziecku unikaj tematów kontrowersyjnych. Jeśli to twój by
3y(a) zaczyna sie k3ócia, powiedz: „Porozmawiajmy o tym kiedy
indziej, zadzwonie dzisiaj do ciebie i umówimy sie”. Jeśli to nie
pomaga, powiedz: „Nie chce o tym rozmawiaa przy dziecku”,
i odejdź do swoich spraw. Dotrzymaj s3owa – koniecznie potem
zadzwon.

Je.eli ju. dojdzie do ostrej k3ótni miedzy wami przy dziecku, to

– kiedy och3oniesz – mo.esz z nim o tym porozmawiaa (oczywiście w zale.ności od wieku). Nie sk3adaj ca3ej winy na drug1 strone, bo i tak ci nie uwierzy (stanie w obronie mamy/taty). Raczej
obiecaj, .e pomimo tej sprzeczki postarasz sie wrócia do sprawy
i rozwi1zaa j1 na spokojnie.
CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

15
DZIECKO W ROZWODZIE


CO POWINNI UZGODNIĆ ROZSTAJĄCY SIĘ RODZICE?



Choa separacja i rozwód to doros3e rozwi1zania doros3ych problemów, jednak odbijaj1 sie one na dzieciach. Gdy jedno z rodziców wyprowadza sie z domu, dzieci mog1 czua sie zagubione,
z3e, smutne, mog1 miea poczucie winy. Jeśli jednak bedziecie
umieli ze sob1 wspó3pracowaa, jest du.a szansa, .e dzieci bed1
prze.ywaa te uczucia mniej intensywnie i 3atwiej znios1 wasze
rozstanie.

Nawet gdy nie prowadzisz ju. wspólnego .ycia ze swoim wspó3
ma3.onkiem, jesteś nadal odpowiedzialny(a) za swoje dziecko.
Z myśl1 o waszych potrzebach opracowaliśmy liste spraw dotycz1cych dziecka, które powinniście uzgodnia, .eby zapewnia mu
poczucie bezpieczenstwa i stabilności waszej opieki.
W praktyce naszego ośrodka mediacyjnego taka lista funkcjonuje jako „Plan rodzicielstwa” i zawiera zestaw szczegó3owych
pytan zwi1zanych z wychowywaniem dziecka po rozwodzie
przez obydwoje rodziców.

Wraz z dorastaniem dziecka sytuacja bedzie sie zmieniaa, wiec
od czasu do czasu wasze ustalenia bed1 wymaga3y zmiany.
Ka.da rodzina jest inna i ka.da znajduje sie w innej sytuacji,
wiec waszym zadaniem bedzie wypracowaa rozwi1zania, które
najlepiej pasuj1 do was.

1. MIEJSCE ZAMIESZKANIA DZIECKA
Gdzie wasze dziecko bedzie mieszkaa przez wiekszośa cześa
czasu?

Z powodów praktycznych dzieci zazwyczaj spedzaj1 wiecej
czasu z jednym z rodziców. W wiekszości przypadków dziecko

mieszka z jednym z rodziców, a drugiego widuje w czasie spotkan, ale takie rozwi1zanie mo.e nie odpowiadaa tobie, twojemu
dziecku albo waszym konkretnym warunkom. Jednym z rozwi1zan jest opieka naprzemienna, w której rodzice dziel1 czas
spedzany z dzieckiem w miare „po równo” (dziecko mieszka na
zmiane u kadego z rodziców, wed3ug ustalonego podzia3u).

W jakich okolicznościach wasze dziecko bedzie spedzaa czas
z ka.dym z was?

Ustalcie, czy dziecko mo.e przebywaa w domu rodzica, który nie
mieszka z nim na sta3e, czy te. znajdziecie inne miejsce na spotkania. Czasami rodzice decyduj1 sie na takie rozwi1zanie, gdy
w domu jednego z nich nie ma warunków na spotkania z dzieckiem.

Jak rozwi1zana bedzie kwestia dowo.enia dziecka i kto bedzie za to p3aci3?

Czesto rodzice ustalaj1, .e bed1 p3acia za przejazdy wtedy, kiedy
maj1 dziecko pod opiek1. Jeśli jednak zawsze jedno z rodziców
zabiera i odwozi dziecko na spotkania, wtedy mo.na ustalia inny
podzia3 op3at – na przyk3ad po po3owie.

Jeśli z jakichś przyczyn spotkanie musi zostaa od3o.one, kto
wyjaśni to dziecku i jak zorganizowane bedzie nastepne spotkanie?

Mo.e to zrobia rodzic, który odwo3a3 spotkanie – 3atwo mu bedzie
wyt3umaczya przyczyny. Mo.ecie te. ustalia, .e z dzieckiem porozmawia rodzic, który aktualnie z nim przebywa – ze wzgledu
na bezpośredni kontakt i mo.liwośa z3agodzenia reakcji dziecka.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

16
DZIECKO W ROZWODZIE


W jaki sposób bedziecie ustalaa, czy dzieckiem mog1 tymczasowo zaj1a sie osoby trzecie, np. rodzina, nowi partnerzy,
s1siedzi, wynajeci opiekunowie?

Zdarzaj1 sie sytuacje, kiedy podczas pobytu u rodzica dzieckiem
zajmuj1 sie krewni lub wynajeci opiekunowie. Takie rozwi1zania
przyjmuj1 rodzice, z którymi dziecko mieszka lub spedza wiekszośa czasu. W sytuacji, w której masz na spotkanie z dzieckiem
ograniczon1 ilośa czasu, staraj sie poświecia go dziecku w maksymalnym stopniu. Uzgodnijcie, jak sie bedziecie o tym informowaa.

2. UTRZYMYWANIE KONTAKTÓW
Z RODZINY I PRZYJACIÓLMI
Jak bed1 wygl1da3y spotkania dziecka z rodzin1 i przyjació3
mi i jak czesto bed1 sie odbywa3y?

Dziecko zazwyczaj chce sie spotykaa z dalsz1 rodzin1 obojga
rodziców (dziadkami, kuzynami, ciociami i wujkami) i z przyjació3mi. Porozmawiajcie z nimi, uprzedźcie o waszej sytuacji po to,
.eby dziecko nie by3o nara.one na k3opotliwe pytania.

3. UTRZYMYWANIE KONTAKTÓW
Z NOWYMI PARTNERAMI RODZICÓW
Jak bed1 wygl1da3y spotkania dziecka z nowymi partnerami
rodziców?

To trudna sprawa, zw3aszcza dla tego z was, który upatruje
przyczyn rozpadu ma3.enstwa w nowym zwi1zku drugiego rodzica. Niektórzy z czasem akceptuj1 nowy zwi1zek i pozwalaj1
dziecku przebywaa z nowymi partnerami. Bywaj1 takie sytuacje,
w których jedno z rodziców (przynajmniej pocz1tkowo) stanowczo protestuje wobec spotkan dziecka z nowym partnerem drugiego rodzica. Ta sytuacja mo.e sie zmienia po up3ywie czasu,
albo wtedy, kiedy drugi rodzic te. za3o.y now1 rodzine.

4. SPRAWY ZWIYZANE Z FINANSAMI
PO ROZSTANIU
Jak rozwi1.ecie sprawe finansowania potrzeb dziecka i rodzica, który po rozstaniu znalaz3 sie w gorszej sytuacji materialnej?

Zazwyczaj po rozpadzie ma3.enstwa jedno z rodziców (cześciej
matka) pozostaje z dzieckiem i jego sytuacja finansowa staje sie
gorsza ni. przed rozwodem. Ustalcie, w jakim stopniu drugi rodzic powinien uczestniczya w finansowaniu rodziny do momentu
orzeczenia rozwodu. Mo.ecie te. z góry umówia sie co do wysokości alimentów, które po rozwodzie bed1 otrzymywaa dzieci.

Kto bedzie finansowaa wieksze wydatki, takie jak kupno roweru, komputera, sprzetu sportowego?

Na takie wydatki zazwyczaj nie staa jednego z rodziców, umówcie sie wiec, w jakiej cześci ka.de z was bedzie finansowa3o drogie rzeczy. Mo.e sie zdarzya, .e to z was, które zarabia lepiej,
bedzie ponosi3o ca3kowite koszty dro.szych sprzetów.

Jak rozwi1.ecie kwestie kieszonkowego?

Zazwyczaj rodzice przeznaczaj1 niewielk1 kwote na potrzeby
dziecka. Ustalcie, jak1 sume bedzie otrzymywa3o wasze dziecko
i jaki bedzie w tym udzia3 ka.dego z was.

5. OBCHODZENIE DNI ŚWIYTECZNYCH
Jakie dni świ1teczne ka.de z was bedzie obchodzia z dzieckiem?

Dziecko lubi obchodzia swoje urodziny, świeta religijne i inne
szczególne dni na ró.ne sposoby. Lubi te. braa udzia3, o ile to
mo.liwe, w innych uroczystościach rodzinnych, takich jak śluby,
chrzciny, rocznice i inne okazje.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

17
DZIECKO W ROZWODZIE


Jak bedzie wygl1da3o uczestnictwo dziecka i ka.dego z was
w ka.dym ze świ1t (np. w cyklu rocznym)?

Zazwyczaj rodzice ustalaj1 w cyklu rocznym, jakie świeta spedzaj1 z dzieami (np. Bo.e Narodzenie z mam1, Wielkanoc z tat1,
a w nastepnym roku nastepuje zmiana). Mo.na ustalia, które
dni (z d3u.szych świ1t) dziecko spedza z którym rodzicem. S1
te. sytuacje, .e dziecko obchodzi np. swoje urodziny dwa razy,
w dwóch domach.

6. WYCHOWANIE – RELIGIA I KULTURA
Jeśli wasze dziecko jest wychowywane w określonej wierze
lub tradycji kulturalnej, jak zamierzacie zorganizowaa dalsze
wychowanie w tym zakresie?

Zazwyczaj rodzice dziel1 sie wychowaniem religijnym dziecka
w ten sposób, .e równie. rodzic mniej religijny chodzi z dzieckiem do kościo3a. S1 te. takie sytuacje, w których za rozwój
religijny dziecka odpowiada jeden rodzic, a sprawy zwi1zane
z ewentualnymi wyjazdami organizowanymi przez Kośció3 konsultuje z drugim.

Jeśli wasze dziecko mówi dodatkowo w innym jezyku ni.
polski i dotychczas wychowywa3o sie w dwóch kulturach, jak
bedziecie to realizowaa?

Ta sprawa dotyczy zw3aszcza rozwodz1cych sie rodziców z innych krajów lub kultur. Dziecko mo.e bya nadal wychowywane
w dwóch kulturach i jezykach, albo pozostaa w takiej kulturze,
w jakiej przebywa rodzic, z którym mieszka.

7. SZKOLA I ZAJECIA POZASZKOLNE
.
Jak zawiadomicie przedszkole lub szko3e o waszym rozstaniu?

Szko3a, przedszkole lub inne placówki, do których dziecko
uczeszcza i w których spedza du.o czasu, powinny bya przez
was poinformowane o nowej sytuacji dziecka (o waszym rozstaniu). To pomo.e wychowawcom lepiej rozumiea sytuacje dziecka
i wspieraa je wtedy, kiedy bedzie potrzebowa3o pomocy.

Jak rodzic, który nie bedzie mieszkaa z dzieckiem, bedzie
utrzymywa3 kontakt ze szko31? Jak rozwi1.ecie sprawe
obecności na wywiadówkach i innych imprezach szkolnych?

Mo.ecie, przy okazji rozmowy z wychowawc1 o waszej sytuacji,
ustalia, .eby wszelkie zawiadomienia o szkolnych imprezach dociera3y do ka.dego z was. Albo umówcie sie, .e rodzic stale kontaktuj1cy sie ze szko31 bedzie przekazywaa drugiemu wszystkie
informacje szkolne.

8. WAKACJE, DNI WOLNE
Jak podzielicie miedzy siebie wakacyjny czas dzieci?

Zazwyczaj dziecko spedza z rodzicem, który z nim nie mieszka,
przynajmniej dwa tygodnie wakacyjne. Uzgodnijcie te., jakie inne
formy wypoczynku bierzecie pod uwage (wyjazdy do dziadków,
kolonie, obozy, wyjazdy za granice).

Jaki s1 wasze oczekiwania co do sposobów spedzania czasu
z dzieami przez drugiego rodzica?

Czesto ojcowie maj1 inne pomys3y na wakacje dzieci, ni. ich matki.
W tych sprawach warto wzi1a pod uwage potrzeby rozwojowe
dzieci. Istotn1 kwesti1 s1 równie. wyjazdy za granice i ustalenie,
gdzie bedzie paszport dziecka.

Ustalcie te., co bedzie sie dzia3o z dzieckiem w dniach, w których przedszkole lub szko3a bed1 nieczynne.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

18
DZIECKO W ROZWODZIE


9. OPIEKA ZDROWOTNA
Kto bedzie odpowiedzialny za rutynowe badania medyczne,
regularne przyjmowanie leków, ewentualn1 terapie, specjaln1 diete i inne potrzeby zdrowotne dziecka?

Jednym z rozwi1zan jest sporz1dzenie kalendarza (w dwóch
egzemplarzach) badan, szczepien, przyjmowania leków przez
dziecko i przestrzeganie ich niezale.nie od tego, z którym z was
dziecko przebywa. Zdarza sie, .e za ca31 opieke medyczn1
odpowiedzialny jest rodzic, z którym dziecko mieszka, a drugi
partycypuje w kosztach leczenia i jest informowany o zdrowiu
dziecka

Jeśli dziecko cierpi na chorobe chroniczn1, jak zorganizujecie
niezbedn1 opieke, niezale.nie od tego, z którym z was dziecko mieszka?

Jak bedziecie sie zawiadamiaa, kiedy dziecko bedzie potrzebowaa nag3ej pomocy medycznej?

Kto ma dostep do dokumentacji medycznej?

Mo.na to rozwi1zaa w taki sposób, .e ksi1.eczka zdrowia jest
na sta3e u jednego rodzica, a kiedy drugi idzie z dzieckiem do lekarza, zabiera potrzebne dokumenty. S1 te. rodzice, którzy maj1
skopiowan1 pe3n1 dokumentacje medyczn1 dziecka.

10. INNE USTALENIA
Powiiniście je podj1a w takich m.in. sprawach, jak:

Czy dziecko mo.e kontynuowaa swoje aktywności (sport,
kó3ka zainteresowan, grupy nieformalne), którymi sie interesowa3o do czasu waszego rozstania? Dotyczy to zainteresowan wymagaj1cych dodatkowych pieniedzy lub czasu jednego
z was.

Czy mo.e podejmowaa prace?

Jak rozwi1.ecie sprawe posiadania przez dziecko telefonu
komórkowego?

Dobrym rozwi1zaniem problemu kosztów komórki jest kupienie
dziecku telefonu na karte i uzupe3nianie limitu po po3owie albo
w innych proporcjach.

W niektórych przypadkach, na przyk3ad tam, gdzie mia3a miejsce
przemoc w rodzinie (d3ugotrwa3e wykorzystywanie si3y, najcześciej agresji fizycznej przeciwko cz3onkom rodziny) lub istnieje
niebezpieczenstwo wyrz1dzenia krzywdy dziecku, ustalenia rodziców nie pomog1 w poradzeniu sobie z przesz3ości1. W takiej
sytuacji powinieneś/powinnaś zwrócia sie o pomoc do specjalisty (prawnika, psychologa).

Ustalenia, które podejmiesz wspólnie z drugim rodzicem, nie s1
wi1.1ce prawnie, ale mog1 bya dobrym punktem wyjścia dla
s1du. Z naszej praktyki wynika, .e jeśli rodzice zgodnie wnosz1

o podzia3 opieki nad dzieckiem, miejsce zamieszkania czy wysokośa alimentów, s1d przychyla sie do ustalen rodziców i w31cza
je do orzeczenia koncowego.
Jeśli nie we wszystkich kwestiach uda sie dojśa do porozumienia
z by3ym me.em lub .on1 i uznasz, .e w niektórych sprawach potrzebne jest stanowisko s1du, mo.esz omówia to z prawnikiem
i zwrócia sie do s1du o rozstrzygniecie.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

19
DZIECKO W ROZWODZIE


JEDEN LUB DWA
WEEKENDY W MIESIĄCU,
DWA TYGODNIE


LUB MIESIĄC WAKACJI,
POŁOWA LUB CO DRUGIE
FERIE ZIMOWE,
CO DRUGIE ŚWIĘTA...
OCZYWIŚCIE
JEST TU OGROMNA
PRZESTRZEŃ
„NIEZAGOSPODAROWANA”,
CO DO KTÓREJ TRZEBA SIĘ
POROZUMIEĆ
Z DRUGIM RODZICEM
II


JAK CZĘSTO KONTAKTOWAĆ SIĘ Z DZIECKIEM?



Ogólnie mówi1c, to zale.y od umowy z by3ym me.em/.on1 lub
od wyroku rozwodowego, od odleg3ości dziel1cej wasze domy
oraz od wieku i p3ci dziecka. Orzekaj1c rozwód, s1d określa
miejsce zamieszkania dziecka oraz zwykle (choa nie zawsze)
ramy kontaktów z rodzicem niemieszkaj1cym z dzieckiem. Mo.e
to wygl1daa na przyk3ad tak: jeden lub dwa weekendy w miesi1
cu, dwa tygodnie lub miesi1c wakacji, po3owa lub co drugie ferie
zimowe, co drugie świeta Bo.ego Narodzenia i Wielkanocne itd.
Oczywiście jest tu ogromna przestrzen „niezagospodarowana”,
co do której trzeba sie porozumiea z drugim rodzicem (por. „Plan
rodzicielstwa”). Jeśli nie udaje sie wam dogadaa samodzielnie,
skorzystajcie z pomocy mediatora lub innego specjalisty rodzinnego. Idealnie by by3o, gdyby plan spotkan („kontaktów”) by3

– w zale.ności od wieku – skonsultowany lub wrecz uzgodniony
z dzieckiem. Niektóre rodziny w Polsce praktykuj1 tak zwan1
opieke naprzemienn1, polegaj1c1 na w miare równym czasie
przebywania dziecka pod opiek1 ojca i matki w ich domach.
Dziecko w miare dorastania mo.e w mniejszym stopniu chciea
spotykaa sie z rodzicem, wol1c spedzaa czas z rówieśnikami.
Nie zmuszaj go do spotkan. B1dź elastyczny(a) i dostosuj sie.

Wydaje sie zrozumia3e, .e ojciec chce wiecej czasu spedzaa
z synem, zw3aszcza jeśli 31czy ich na przyk3ad wspólne hobby lub sport. Generalnie sprzyja to te. lepszemu wykszta3ceniu
identyfikacji p3ciowej dziecka, ale nie jest to .elazna regu3a – na
przyk3ad nowy partner by3ej .ony (czyli ojczym) tak.e mo.e
bya dobrym wzorem roli meskiej (jakkolwiek boleśnie to mo.e
brzmiea dla biologicznego ojca). Zdolności adaptacyjne dzieci s1
ogromne. I nie mo.na ich za to winia. Z drugiej strony powszechne
s1 bliskie zwi1zki „na krzy.” – ojca z córk1 („córeczka tatusia”)
i matki z synem („syneczek mamusi”), kiedy to dorośli czuj1 sie

swobodniejsi w kontaktach z dzieckiem, bo nie musz1 uwa.aa na
to, jak przekazuj1 swoj1 w3asn1 role p3ciow1.

Jeśli dziecko mieszka z tob1, nie wstrzymuj spotkan z drugim
rodzicem „za kare” – szkodzisz nie tylko jemu/jej, ale tak.e swojemu dziecku.

Jeśli nie mieszkasz na sta3e z dzieckiem, bardzo dbaj o jakośa
czasu z nim spedzanego. Z jednej strony unikaj „festiwalu atrakcji” na d3u.sz1 mete sprowadzaj1cego cie do roli „kaowca” czy
„animatora”, a z drugiej beznamietnego wype3niania obowi1zku
na3o.onego przez s1d (oddaj1c na przyk3ad dziecko pod opieke
kogoś trzeciego – babci, opiekunki itp.). Wypracuj nowy, pozytywny zwi1zek z dzieckiem na przyk3ad przez rozpoczecie nowych
wspólnych zajea (sport, nauka nowych umiejetności). Dziel sie
twoimi codziennymi sprawami, rozmawiaj o tym, co dla ciebie
i dla dziecka wa.ne. Do ojców: dla dziecka nie tyle liczy sie, co
mu kupisz, ile to, jak d3ugo i w jaki sposób bedziesz z nim spedza3 czas. Sklejajcie latawce, chodźcie o świcie na ryby, grajcie
w pi3ke, reperujcie samochód czy rower – róbcie cokolwiek, co
lubicie – byle razem.

Jeśli dziecko nie chce sie z tob1 spotykaa (albo tak mówi rodzic, z którym mieszka) lub wasze kontakty s1 generalnie pe3ne
negatywnych emocji i zachowan, nie przyspieszaj, nie rób niczego na si3e. Spotykaj sie regularnie, ale krócej, dbaj o dobr1 atmosfere spotkan i ich jakośa – niech bed1 wype3nione sensownymi,
wspólnymi zajeciami.

Jeśli ka.da „wymiana” dziecka konczy sie awantur1, znajdź inne
wyjście: wymieniajcie sie dzieckiem w miejscu publicznym albo –
jeszcze bezpieczniej – u kogoś trzeciego, na przyk3ad u dziadków.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

21
DZIECKO W ROZWODZIE


PRZYPOMINAJ
DZIECKU
O ŚWIĘTACH
DRUGIEGO RODZICA
(IMIENINY,
URODZINY ITP.),
POMÓŻ MU
ZROBIĆ PREZENT,
NAPISAĆ KARTKĘ
Z WAKACJI



II


NIE REZYGNUJ Z BYCIA RODZICEM
I STARANNIE WYCHOWUJ SWOJE DZIECKO


Po rozstaniu, które jest pote.nym wstrz1sem dla dziecka, mo.e
ono sprawiaa nowe problemy wychowawcze: mo.e na przyk3ad
rozgrywaa jedno z rodziców przeciw drugiemu, sprawdzaa, na
co sobie mo.e pozwolia w nowej sytuacji, bywa, .e zamyka sie
w sobie, oddala od ciebie. Jeśli zale.y ci na dziecku, nie rezygnuj z wysi3ków wychowawczych. Zw3aszcza ojcowie musz1
bya świadomi, .e po rozwodzie ich wieź z dzieckiem mo.e ulec
os3abieniu, je.eli nie mieszkaj1 razem. Okazuj jawnie swe uczucia (nie wstydź sie mówia „kocham cie”), rozmawiaj o sprawach
trudnych, utrzymuj odpowiedni1 dyscypline, nie odreagowuj
swoich stresów na dziecku, doceniaj czas spedzany razem – to
nie ma bya przymus lub obowi1zek, ale wzajemna przyjemnośa.
Oto kilka wskazówek:

B1dź rodzicem, którego mo.na o wszystko zapytaa. Nie wyśmiewaj ani nie „gaś” pytan dziecka, nawet jeśli jesteś nimi
zniecierpliwiony(a) lub s1 niewygodne. S3uchaj i nie przerywaj,
okazuj skupienie i szacunek, nie krytykuj, nie oceniaj pochopnie,
nie mieszaj w1tków w rozmowie – jak zacz13eś jedn1 sprawe,
to j1 dokoncz, zanim zajmiecie sie nastepn1. Wyra.aj jasno twoje
opinie lub odczucia a zyskasz zaufanie dziecka i bardzo satysfakcjonuj1ce poczucie „kontaktu”.

Znajduj czas tylko dla ciebie i dla twojego dziecka, bez .adnych innych osób czy zobowi1zan. Niech to bedzie choaby pó3
godziny dziennie, ale niech to bedzie tylko wasz czas. Najlepiej,
gdyby pomys3 na jego wykorzystanie wychodzi3 od dziecka

– pozwól mu na te wolnośa, bez wzgledu na to, co ty sam(a)
myślisz.
Baw sie z dzieckiem. W zabawie poznawaj swoje dziecko i sam(a) daj sie poznaa. Jeśli uczysz go czegoś nowego, jakiejś nowej
zabawy czy umiejetności, to nie tresuj go i pozwalaj na b3edy.
Dyscyplinowanie mo.e sie odbywaa przy innych okazjach. Kiedy nie mieszkasz z dzieckiem, twoje kontakty z nim nabieraj1
specjalnego znaczenia, zw3aszcza jeśli nie s1 czeste i regularne – z jednej wiec strony staraj sie zachowywaa naturalnie,
normalnie, z drugiej zaś miej świadomośa znaczenia czasu, jaki
spedzasz z dzieckiem.

Rozmawiaj z dzieckiem o uczuciach. Kiedy ono mówi ci, .e jest
mu smutno lub przykro, nie rzucaj sie od razu w poszukiwanie
rozwi1zania jakiegoś problemu – wpierw daj odczua, .e rozumiesz samo uczucie. Dziel sie swoimi (rozwa.nie) i stwarzaj okazje do rozmawiania o uczuciach, ale nie zmuszaj do tego na si3e.

B1dź konsekwentny(a) w stosowaniu ograniczen i kar. Dzieci najlepiej znosz1 rozwód, gdy maj1 dobre, pozytywne relacje
z ka.dym z rodziców i s1 wychowywane w spójnym „systemie
dyscyplinarnym”. Zdarza sie, .e rodzice niemieszkaj1cy z dzieckiem popadaj1 w dwie skrajności: albo rozpieszczaj1 je, pozwalaj1c niemal na wszystko, albo tak sie przejmuj1 swoj1 rol1 rodzicielsk1, .e w czasie, gdy dziecko jest z nimi, próbuj1 nadrobia
wszelkie braki wychowawcze i dyscyplinuj1 dziecko ponad mia-

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

23
DZIECKO W ROZWODZIE


re. Zachowaj umiar i rozs1dek – nie wszystko zale.y od ciebie.
Z kolei rodzice mieszkaj1cy z dzieckiem czesto maj1 k3opoty
z ponown1 „adaptacj1” dziecka do zwyk3ej domowej dyscypliny
po jego powrocie od drugiego rodzica. Kiedy us3yszysz: „Ale tata
(mama) mi pozwala...”, odpowiedz: „No có., kiedy jesteś z tat1
(mam1), jemu (jej) to mo.e odpowiadaa, ale gdy jesteś ze mn1,
obowi1zuje zasada, .e...”. Idealnie by3oby, gdyby wam obojgu
uda3o sie porozumiea co do regu3 wychowawczych; po rozstaniu
mo.e to bya jednak bardzo trudne. Pogódź sie wiec z rzeczywistości1 i wiedz, .e dziecko najprawdopodobniej przystosuje sie
do dwóch zestawów norm, oraz .e najwa.niejsze jest to, abyś ty
by3(a) konsekwentny(a) w stosowaniu regu3 i ograniczen.

Podobnie mo.e sie dziaa, gdy dziecko wraca od ojca/matki z cudownego, „świ1tecznego” weekendu i p3acze. Wiele osób traci
wtedy cierpliwośa i przypisuje wine za p3acz dziecka rodzicowi organizuj1cemu beztroski czas potomka, a nieponosz1cemu
odpowiedzialności za codzienne radzenie sobie z trudami .ycia.
Pamietaj, .e to jest jedynie twoja interpretacja, która mo.e bya
odleg3a od rzeczywistych powodów. A poza tym – ka.demu sie
zdarza wyjśa z siebie, zw3aszcza po rozwodzie. Nigdy, nawet
w gniewie, nie pozwól sobie na s3owa: „Odeśle cie do twojego
taty/mamy, mnie przecie. te. sie coś od .ycia nale.y!”.

Interesuj sie tym, co robi twoje dziecko. Brzmi to mo.e banalnie,
ale chodzi o bardzo wa.n1 rzecz – badania pokazuj1 bowiem, .e
z czasem, po kilku latach, rozwiedzeni rodzice znacznie mniej
wiedz1, co robi1 ich dzieci, kiedy nie s1 z nimi, ni. rodzice nierozwiedzeni. Mniej sie interesuj1, rzadziej pytaj1, nie śledz1 na
bie.1co .ycia swoich dzieci. A to mo.e bya groźne dla twojego
dziecka. Zatem: zawsze pytaj, z kim dziecko spedza czas po
lekcjach czy bawi sie na podwórku, zaproś kolegów do domu
i poznaj ich, wyznacz nieprzekraczaln1 godzine wieczornego powrotu do domu, poznaj rodziców kolegów twojego dziecka (weź
ich numer telefonu), zapisz dziecko na zorganizowane zajecia pod

nadzorem doros3ych, którym ufasz (np. harcerstwo, sport, kó3ko
zainteresowan, grupy przykościelne itp.). Jeśli dziecko ma spaa
poza domem, skontaktuj sie z rodzicami kolegi/kole.anki, u którego/której ma nocowaa. Naucz sie (bya mo.e nowej dla ciebie)
umiejetności 31czenia czynności „nadzorczych” z utrzymywaniem
ciep3ego i bliskiego kontaktu z dzieckiem.

Interesuj sie postepami w szkole. Wyniki w nauce s1 niez3ym
wskaźnikiem, jak dziecko daje sobie rade z rozstaniem rodziców. Niestety, dzieci z rodzin porozwodowych zwykle osi1gaj1
s3absze wyniki, gorzej sie zachowuj1, cześciej nie koncz1 szko3y
i rzadziej id1 na studia ni. ich rówieśnicy z rodzin nierozwiedzionych. Postaraj sie, aby twoje dziecko by3o wyj1tkiem od regu3y!
Sprawdzaj prace domowe, ogl1daj klasówki i sprawdziany dziecka, chodź na wywiadówki, utrzymuj dobry kontakt z wychowawc1(czyni1) i ze szko31, ustal z dzieckiem regu3y odrabiania lekcji
(np. sta3a pora, przed przyjemnościami itp.), rozmawiaj o tych
sprawach z by3ym(1) me.em/.on1 – to mo.e sie okazaa najbezpieczniejszym tematem.

Dbaj, by dziecko nie popad3o w kompleksy na tle waszego rozwodu – wzmacniaj jego poczucie w3asnej wartości. Poza utwierdzaniem dziecka w przekonaniu, .e nie by3o powodem waszego
rozstania, uwa.aj, by nie poczu3o sie gorsze wśród rówieśników.
Nie szczedź pochwa3 za osi1gniecia – nie czekaj na rekordy i dyplomy, czyli rezultaty. Doceniaj tak.e wysi3ki, rozwijaj i inwestuj
w talenty i zdolności dziecka, ciesz sie z ka.dej nowo zdobytej
umiejetności. Generalnie, im wiecej dziecko UMIE lub WIE, tym
wieksze ma poczucie w3asnej wartości i jest doceniane przez
rówieśników. Pozwalaj dziecku podejmowaa samodzielne decyzje, naucz je oceniaa ryzyko i podejmowaa wyzwania, przydziel
sta3e obowi1zki domowe i oka. wdziecznośa za ich wype3nianie,
czyli przyczynianie sie do dobrego funkcjonowania ca3ej waszej
rodziny. Powstrzymaj sie od nadmiernej krytyki i nie oczekuj od
dziecka doskona3ości – po rozwodzie jesteś w stresie, ale to nie

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

24
DZIECKO W ROZWODZIE


powód, by robia ze swojego dziecka idea3 metodami .andarme-na wszystko, co ma im wynagrodzia cierpienie z powodu rozparii wojskowej. Ka.d1 krytyke staraj sie równowa.ya co najmniej du rodziny. Nie przepraszaj te. nieustannie za rozwód – to by3a
jedn1 konkretn1 pochwa31. wasza doros3a decyzja i choa dziecko ponosi jej skutki, to dla

ciebie najwa.niejszym zadaniem jest zminimalizowaa negatywny
Nie przesadzaj z rekompensowaniem za wasz rozwód – nie wp3yw rozstania na psychike dziecka. Nie popadaj te. w drug1
ka.dy smutek, nie ka.de niepowodzenie w szkole czy na boisku skrajnośa – nie ma potrzeby zachowywaa sie jak kumpel z klasy
jest bezpośrednim wynikiem waszego rozwodu. Zw3aszcza dziecka. Rola rodzica polega na czymś innym ni. rola kole.anki
ojcowie, którzy nie mieszkaj1 z dzieami, miewaj1 sk3onnośa do z podwórka.
hojnego obsypywania prezentami lub tak zwanym pozwalaniem

JAK WCIĄGAĆ DRUGIEGO RODZICA


W WYCHOWYWANIE DZIECKA?


Oto kilka wskazówek, jak anga.owaa rodzica niemieszkaj1cego
na sta3e z dzieckiem w jego wychowanie:

Patrz przychylnie na wszystkie aktywności drugiego rodzica
z dzieckiem, które wybiegaj1 poza ramy ustalonych formalnie
kontaktów.

Niech wasze spotkania przy okazji kontaktów drugiego rodzica
z dzieckiem („wymiana”) bed1 jak najbardziej p3ynne i niekonfliktowe. Wiele osób, zw3aszcza me.czyzn, ogranicza swoje kontakty z dzieami, obawiaj1c sie awantur z by3ymi wspó3ma3.onkami.

Rozmawiaj z drugim rodzicem nie tylko o problemach wychowawczych, ale te. o radościach i sukcesach dziecka.

Zapraszaj drugiego rodzica na uroczystości dziecka (np. urodziny, komunia) i na wa.ne wydarzenia (np. wystepy artystyczne,
zawody sportowe, rozpoczecie lub zakonczenie roku szkolnego).

Przypominaj dziecku o świetach drugiego rodzica (imieniny, urodziny itp.), pomó. mu zrobia prezent, napisaa kartke z wakacji.

Im wieksze zaanga.owanie drugiego rodzica w wychowanie
dziecka, tym mniej k3opotów z wyegzekwowaniem p3atności na
jego rzecz lub ich podwy.szenie bez uciekania sie do drogi s1dowej. Pogódź sie jednak z tym, .e zaanga.owanie drugiego rodzica w wychowanie waszego dziecka z czasem mo.e s3abn1a.

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

25
DZIECKO W ROZWODZIE


JEŻELI JESTEŚCIE
W STANIE POKAZAĆ
PRZED SĄDEM,


ŻE BĘDZIECIE
ZGODNIE
WSPÓŁPRACOWAĆ
W ZAKRESIE
WYCHOWYWANIA
WASZEGO DZIECKA,
SĄD MOŻE
POWIERZYĆ
WAM OBOJGU
PEŁNĄ WŁADZĘ
RODZICIELSKĄ


II


CO SIĘ DZIEJE Z DZIEĆMI PODCZAS
POSTĘPOWANIA ROZWODOWEGO?



I. DOBRO DZIECKA W POLSKIM PRAWIE
Naczeln1 zasad1 polskiego prawa rodzinnego jest dobro dziecka.
Przepisy prawa nie podaj1 wprawdzie definicji dobra dziecka, ale
wynika ona miedzy innymi z orzecznictwa S1du Najwy.szego
(„dobrem dziecka jest optymalne zaspokojenie jego potrzeb, zarówno w aspekcie materialnym, jak i duchowym, i zabezpieczenie jego interesów”). S1d bierze je pod uwage zawsze, a szczególnie podczas ca3ego postepowania rozwodowego, to znaczy
zarówno w czasie zbierania materia3u dowodowego, jak i przy
podejmowaniu ostatecznej decyzji.
Wiekszośa przepisów dotycz1cych rozwodu znajduje sie w kodeksie postepowania cywilnego (KPC) oraz w kodeksie rodzinnym i opiekunczym (KRO). W cześci IV podajemy przepisy, które
mówi1 o sytuacji dziecka.

Dobro dziecka jako przeszkoda rozwodowa

Rozwodu nie bedzie, je.eli wskutek niego mia3oby ucierpiea dobro
dzieci. Podstawowym zadaniem dla s1du jest wiec określenie,
na czym ono w danym przypadku polega. S1d musi ocenia, jaka
by3aby sytuacja dzieci, gdyby do rozwodu nie dosz3o, i porównaa
j1 z t1, w jakiej znajd1 sie po orzeczeniu rozwodu. Musi przy tym
wzi1a pod uwage wiek dzieci, ich dotychczasowe stosunki z ro

dzicami oraz stan zdrowia i stopien wra.liwości (zob. cześa IV,
art. 56 KRO).

Elementy wyroku rozwodowego w odniesieniu do dziecka

Je.eli dobro dziecka nie stanie na przeszkodzie orzeczeniu rozwodu, s1d w wyroku rozwodowym rozstrzyga równie.:

o w3adzy rodzicielskiej, nie wy31czaj1c ograniczenia, a nawet pozbawienia tej w3adzy i zakazania kontaktów z dzieckiem
czy umieszczenia go w rodzinie zastepczej lub placówce opiekunczo-wychowawczej;
o wysokości udzia3u ka.dego rodzica w kosztach utrzymania dziecka (obowi1zek alimentacyjny); o jego zakresie decyduj1
potrzeby dziecka i mo.liwości finansowe rodzica;
o miejscu sta3ego pobytu dziecka; je.eli rodzice po rozwodzie mieszkaj1 razem, s1d orzeka o sposobie korzystania
z mieszkania, bior1c pod uwage przede wszystkim potrzeby
dzieci i ma3.onka, któremu powierza wykonywanie w3adzy rodzicielskiej.
CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

27
DZIECKO W ROZWODZIE


S1d mo.e tak.e, na wniosek jednego z ma3.onków, przeprowadzia podzia3 maj1tku. Przed3u.a to jednak postepowanie rozwodowe i jest niekorzystne dla dziecka. Istot1 sprawy rozwodowej
jest przecie. kwestia utrzymania b1dź rozwi1zania zwi1zku
ma3.enskiego, dlatego kwestie maj1tkowe s1 w tym procesie
traktowane drugoplanowo, a dotycz1ce ich spory nie mog1 zdominowaa sprawy zasadniczej (zob. cześa IV, art. 58 KRO).

Mediacja w procesie rozwodowym

Zmiana kodeksu postepowania cywilnego w 2005 roku wprowadzi3a w miejsce dotychczasowego posiedzenia pojednawczego
mo.liwośa skorzystania z mediacji. Oznacza to, .e para, która
z3o.y3a wniosek o rozwód lub separacje, mo.e zostaa skierowana przez sedziego do mediatora lub mo.e samodzielnie z3o
.ya zgodny wniosek o mediacje. Mediacja jest spotkaniem stron
przy udziale mediatora, którego zadaniem jest pomóc stronom
porozumiea sie co do przysz3ości ma3.enstwa (jeśli strony zamierzaj1 pojednaa sie i nadal pozostaa w zwi1zku) lub ustalia
warunki rozstania (sposób przeprowadzenia rozwodu, wysokośa alimentów, sposób sprawowania opieki nad dzieckiem oraz
sprawy maj1tkowe). Mediator jest bezstronny, czyli nie opowiada
sie za .adn1 ze stron i w równym stopniu anga.uje sie w pomoc
ka.dej z nich. Pozostaje neutralny wobec sposobu rozwi1zania
konfliktu i czynionych przez strony uzgodnien. Mediator nie mo.e
bya świadkiem w sprawie faktów, o których dowiedzia3 sie od
stron podczas mediacji (chyba .e strony uzgodni1, .e zwalniaj1
go z tej zasady). Propozycje, które strony sk3ada3y podczas mediacji, nie mog1 bya wykorzystywane jako dowody, kiedy sprawa
wróci ponownie do s1du.
Skierowanie do mediacji mo.liwe jest na ka.dym etapie sprawy

o rozwód lub separacje. Mediacja jest dobrowolna, co oznacza,
.e strony nie musz1 do niej przystepowaa (maj1 tydzien na wyra.enie zgody), mog1 tak.e z niej zrezygnowaa w trakcie jej
trwania.
Postepowanie dowodowe

Podczas rozprawy najwa.niejszym zadaniem s1du orzekaj1cego

o rozwodzie jest dok3adne ustalenie stanu faktycznego i wydanie
wyroku uwzgledniaj1cego nastepuj1ce sprawy:
a) Czy po rozwodzie zaspokojenie potrzeb materialnych i emocjonalnych dzieci nie ulegnie drastycznemu pogorszeniu?
b) Czy rozwód nie spowoduje os3abienia wiezi z dzieami tego rodzica, przy którym dzieci nie pozostan1?
c) Czy utrzymanie dotychczasowego stanu by3oby dla dzieci korzystniejsze ni. orzeczenie rozwodu?
Postepowanie dowodowe ma miedzy innymi ustalia sytuacje
dzieci rozwodz1cych sie rodziców. S1d nie mo.e jednak przes3uchiwaa w charakterze świadków dzieci, które nie ukonczy3y
17 lat. Musi pos3u.ya sie innymi środkami. Najcześciej stosowanym
sposobem ustalenia sytuacji wychowawczej i bytowej dzieci jest
wywiad środowiskowy przeprowadzany przez kuratora zawodowego (organ pomocniczy s1du) na koszt stron oraz opinie specjalistycznych placówek, w szczególności Rodzinnego Ośrodka
Diagnostyczno-Konsultacyjnego (RODK). W3aściwie zebrany
materia3 dowodowy pozwala wydaa decyzje korzystniejsz1 dla
dzieci, dlatego s1dy bardzo starannie zbieraj1 wszelkie dostepne
informacje. Wywiad środowiskowy kuratora s1dowego, osoby

o wykszta3ceniu psychologicznym lub pedagogicznym, mo.e polegaa miedzy innymi na przeprowadzeniu rozmowy z dzieckiem
(o ile jego wiek na to pozwala), na sprawdzeniu warunków, w jakich dziecko mieszka, a tak.e na rozmowie z s1siadami. Warto podkreślia, .e kurator ma obowi1zek skontaktowania sie ze
szko31 lub przedszkolem.
Podsumowuj1c, mo.na powiedziea, .e kurator s1dowy zasiega
informacji z wszelkich dostepnych źróde3, aby s1d móg3 wydaa
decyzje uwzgledniaj1c1 dobro dziecka w najwiekszym mo.liwym stopniu. Je.eli któreś z rodziców wnosi o ograniczenie lub
pozbawienie w3adzy rodzicielskiej ze wzgledu na jej nienale.yte

CENTRUM MEDIACJI PARTNERS POLSKA

28
DZIECKO W ROZWODZIE


wykonywanie, s1d mo.e tak.e przes3uchaa świadków.

Postepowanie dowodowe przeprowadza sie zarówno wtedy, gdy
w3adza jednego z rodziców jest ograniczana w naturalnej konsekwencji opuszczenia domu, w którym dziecko pozostaje z drugim,
jak i wtedy, gdy s1d ogranicza w3adze rodzica ze wzgledu na jej
niew3aściwe wykonywanie (zob. cześa IV, art. 441 i 430 KPC ).

Postepowanie zabezpieczaj1ce

Proces rozwodowy mo.e trwaa kilka miesiecy, a nawet lat.
W tym czasie nie mo.na rozpoczynaa odrebnego postepowania
w sprawie alimentów czy w3adzy rodzicielskiej. Rodzice mog1
jednak sk3adaa do s1du wnioski o zabezpieczenie ich praw na
czas trwania procesu – na przyk3ad wniosek o zabezpieczenie
kosztów utrzymania rodziny. Dzieki temu mo.liwe jest (o ile s1d
przychyli sie do wniosku) otrzymywanie pieniedzy na utrzymanie rodziny w trakcie trwania procesu. Rozwi1zanie to pozwala
równie. unikn1a ewentualnego przysz3ego procesu o zaleg3e alimenty przyznane w wyroku rozwodowym. Rodzice mog1 tak.e
sk3adaa wnioski o zabezpieczenie innych praw niezwi1zanych
bezpośrednio z finansowaniem rodziny, na przyk3ad o powierzenie im opieki nad dzieckiem na czas trwania procesu czy o ustalenie kontaktów z dzieckiem (zob. cześa IV, art. 755 §1 pkt. 4 i art.
757 KPC).

II. PODEJMOWANIE DECYZJI O PRZYSZLOŚCI DZIECKA W PROCESIE ROZWODOWYM
Jakie decyzje mo.e podejmowaa s1d w wyroku rozwodowym?

Zgodnie z obowi1zuj1cym prawem dziecko a. do pe3noletności
pozostaje pod w3adz1 rodzicielsk1. W3adza rodzicielska to ogó3
uprawnien i obowi1zków rodziców wobec dzieci, a w szczegól

ności: sta3a troska o dziecko, dba3ośa o jego nale.yte wychowanie, zarz1dzanie jego maj1tkiem i reprezentowanie dziecka. S1d
ma obowi1zek rozstrzygn1a, kto bedzie sprawowa3 w3adze rodzicielsk1 po rozwodzie.

Mo.e w tej sprawie podj1a jedn1 z poni.szych decyzji:

1) pozostawienie pe3nej w3adzy rodzicielskiej obojgu rodzicom;
2) powierzenie pe3nej w3adzy jednemu z rodziców oraz ograniczenie w3adzy drugiego do określonych uprawnien i obowi1zków;
3) ograniczenie w3adzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców, zawieszenie w3adzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców, pozbawienie w3adzy rodzicielskiej jednego lub obojga
rodziców.

1. POZOSTAWIENIE PELNEJ WLADZY RODZICIELSKIEJ OBOJGU
RODZICOM
Kiedy jest mo.liwe?

S1d mo.e pozostawia pe3nie w3adzy rodzicielskiej obojgu rodzicom wówczas, gdy stwierdzi, .e „stosunek wzajemny ma3.onków
oraz inne okoliczności, a przede wszystkim ich dotychczasowy
stosunek do dzieci oraz wzajemne kontakty w tym zakresie zapewniaj1 szanse zgodnego wykonywania przez oboje rodziców
w3adzy rodzicielskiej wspólnie, w sposób odpowiadaj1cy dobru
dziecka i interesowi spo3ecznemu”. Innymi s3owy, pozostawienie
pe3nej w3adzy rodzicielskiej obojgu rodzicom zak3ada ich wspó3
prace w wychowywaniu dziecka. Nie bedzie to mo.liwe, jeśli
pojawi1 sie miedzy nimi znaczne ró.nice.
S1d decyduje tak.e o miejscu zamieszkania dziecka – bedzie
nim miejsce zamieszkania rodzica, któremu s1d powierzy3 bezpośredni1 piecze nad dz
_________________
-----------------------------------------------------
G. E. d/s P.P.R
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Odwiedź stronę autora
Olivia



Dołączył: 28 Wrz 2006
Posty: 1

PostWysłany: Czw Wrz 28, 2006 12:22    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Minęło juz trochę czasu, nie wiem na jakim etapie jest w tej chwili wasz sprawa rozwodowa, jeżeli jesteś w dalszym ciągu zainteresowana zabezpieczeniem opieki do czasu zakończenia rozwodu to odezwij się prosze.
Może bedę mogła pomóc. Znam sprawę z tymczasowym zabezpieczeniem opieki z autopsji ale na moje nieszczęście z drugiej strony. Mój były konkubent w ciągu jednego dnia i na podstawie wniosku, w którym podał nieprawdę oraz dwóch oświadczeń osób, które skłamały uzyskał takie zabezpieczenie. Nikt nie sprawdził stanu faktycznego, tylko sędzina w zastępstwie na posiedzeniu niejawnym wydała takie postanowienie i od czerwca nie mogę odzyskac dziecka. Mój synek ma 2 latka był i jest niezwykle silnie ze mną związany emocjonalnie Przeżywa prawdziwe piekło.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna -> Forum ogólne o przemocy w rodzinie Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group