Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna Forum na temat przemocy w rodzinie
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" IPZ PTP
www.niebieskalinia.pl 
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Większa pomoc ofiarom przemocy w rodzinie

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna -> Czytelnia
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
leni56



Dołączył: 12 Gru 2008
Posty: 500

PostWysłany: Wto Mar 17, 2009 13:45    Temat postu: Większa pomoc ofiarom przemocy w rodzinie Odpowiedz z cytatem

Co się zmieni w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - omówienie krok po kroku
Tekst: Sylwia Spurek

Jak w Uzasadnieniu do projektu wskazują jego twórcy, ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wymaga po kilku latach funkcjonowania zmian w celu bardziej skutecznej walki ze zjawiskiem przemocy w rodzinie. Cel ten twórcy projektu zamierzają osiągnąć poprzez rozszerzenie ustawowej definicji przemocy w rodzinie oraz uzupełnienie zadań administracji rządowej i samorządowej w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Na uwagę zasługuje propozycja tworzenia przez gminę zespołów interdyscyplinarnych, które – mając w swoim składzie przedstawicieli oraz specjalistów różnych służb i instytucji - w sposób zintegrowany i skoordynowany pracowałyby w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Ponadto projekt wprowadza do katalogu form bezpłatnej pomocy udzielanej osobie dotkniętej przemocą w rodzinie badanie lekarskie dla ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała oraz wydanie zaświadczenia lekarskiego. W projekcie proponuje się także nałożenie na świadków przemocy w rodzinie obowiązku zawiadomienia o przemocy określonych podmiotów. Ponadto uchylony zostaje przepis regulujący tzw. warunkowy dozór policji, tj. dozór policji stosowany w sytuacji, gdy istnieją przesłanki do orzeczenia tymczasowego aresztowania pod warunkiem, że oskarżony opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym. Zmianie tej towarzyszy wprowadzenie określonych przepisów do kodeksu postępowania karnego, o czym niżej. Jak się wydaje, najwięcej wątpliwości i kontrowersji w nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie wzbudzić może wyposażenie pracownika socjalnego w uprawnienie do odebrania dziecka rodzinie i umieszczenia go w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Projekt obejmuje również nowelizację następujących ustaw:

1) ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy – w zakresie zakazu stosowania kar cielesnych oraz zawieszenia władzy rodzicielskiej oskarżonego o przemoc w rodzinie;
2) ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji – zmiana dotyczy udzielenia przez policję pomocy pracownikom socjalnym przy realizowaniu czynności odbierania dziecka z rodziny;
3) ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny – w zakresie możliwości nałożenia na sprawcę przemocy w rodzinie obowiązku uczestniczenia w programach korekcyjno-edukacyjnych bez konieczności uzyskania jego zgody, a także zmiana trybu ścigania przestępstw polegających na naruszeniu czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia popełnionych przez osobę najbliższą (ściganie następowałoby nie z oskarżenia prywatnego, a z urzędu);
4) ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - w zakresie likwidacji formularza „Pomoc Społeczna – Niebieska Karta” w ramach rodzinnego wywiadu środowiskowego;
5) ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – w celu dostosowania ustawy do założonych w projekcie form bezpłatnej pomocy dla ofiar.

Wśród zmian wprowadzanych przez projektowaną regulację do innych ustaw zwraca uwagę nowelizacja ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - projekt w sposób wyraźny wprowadza w postępowaniu przygotowawczym instytucję zakazu kontaktów i zbliżania się do osób pokrzywdzonych lub świadków oraz nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.

Zmiany w ustawie „antyprzemocowej”

Projekt zakłada rozszerzenie definicji przemocy w rodzinie o przemoc ekonomiczną, co, jak tłumaczą projektodawcy w Uzasadnieniu do projektu, służy ujednoliceniu i doprecyzowaniu charakterystyki zjawiska przemocy w rodzinie. Dotychczasowa definicja zawarta w art. 2 pkt 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nie uwzględnia bowiem zachowań określanych mianem „przemoc ekonomiczna”, co w praktyce powoduje, iż ta kategoria zachowań, nie mieszcząc się w opisie zjawiska, nie jest traktowana i określana jako przemoc w rodzinie. Zgodnie z projektowaną definicją przemocy w rodzinie przez przemoc w rodzinie należy rozumieć „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w art. 2 pkt. 1 ustawy, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, niezaspokojenie podstawowych potrzeb ekonomicznych, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.

W projekcie dokonuje się rozszerzenia form bezpłatnej pomocy udzielanej osobie dotkniętej przemocą w rodzinie poprzez uzupełnienie katalogu form tej pomocy o pkt. 5 stanowiący o możliwości „badania lekarskiego dla ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie”. Jak czytamy w Uzasadnieniu do projektu, wprowadzenie tego przepisu umożliwi uzyskanie bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego np. od lekarza pierwszego kontaktu, lekarza, który pełni ostry dyżur, bądź też karty informacyjnej ze szpitala. Ze zmianą tą koresponduje nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o której niżej.

Projekt dokonuje zmiany art. 5 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, stanowiącego upoważnienie do wydania rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, poszerzając zakres rozporządzenia. Zgodnie z projektem, minister zobowiązany będzie do wydania rozporządzenia określającego nie tylko standard podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie i szczegółowe kierunki prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych, lecz także regulującego kwalifikacje osób zatrudnionych w tych ośrodkach oraz kwalifikacje osób, które prowadzą oddziaływania korekcyjno-edukacyjne.

Projekt uzupełnia zadania własne gminy o obowiązek opracowania i realizacji gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie stanowiącego element gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie przemocy. Ponadto, zgodnie z projektem do zadań gminy należeć będzie tworzenie zespołów interdyscyplinarnych „jako wskazanie do wspólnych działań przedstawicieli służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie” (por. Uzasadnienie). W skład zespołu interdyscyplinarnego, zgodnie z projektem, będą wchodzić przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, prokuratury, kuratorskiej służby sądowej, edukacji, ochrony zdrowia oraz organizacji pozarządowych, a także przedstawiciele innych instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zadaniem zespołów będzie prowadzenie zintegrowanych i skoordynowanych działań przedstawicieli oraz specjalistów różnych służb i instytucji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Jako przykładowe działania zespołów projekt wymienia diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie, opracowywanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach, rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym, inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie, monitorowanie sytuacji rodzin, w których istnieje zagrożenie wystąpienia przemocy, oraz rodzin, w których dochodzi do przemocy, prowadzenie dokumentacji działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań. Podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywać się będzie w oparciu o procedurę o nazwie „Niebieska Karta”. Projektuje się więc stosowanie procedury Niebieskiej Karty przez inne podmioty, zaś sposób podejmowania działań w ramach procedury „Niebieskiej Karty” oraz wzory formularzy „Niebieska Karta” określić ma w drodze rozporządzenia Rada Ministrów. Zgodnie z projektem, członkowie zespołów interdyscyplinarnych w ramach prowadzenia działań w indywidualnych przypadkach w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie będą mogli wymieniać, gromadzić i przetwarzać informacje oraz dane osobowe ofiar i sprawców przemocy w rodzinie - bez ich zgody.

Projekt uzupełnia także zadania wojewody o obowiązek nadzoru nad realizacją zadań samorządu gminnego, powiatowego i samorządu województwa, w tym nad jakością usług, których standardy określił minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, a także nad zgodnością zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami. Jak wyjaśnia się w Uzasadnieniu do projektu, zmiana ta ma na celu wzmocnienie zadań wojewody, który obok monitorowania zjawiska przemocy będzie miał możliwość kontrolowania działań na wszystkich szczeblach administracji samorządowej. Ponadto na wojewodę nakłada się w projekcie obowiązek kontroli realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie wykonywanych przez podmioty niepubliczne na podstawie umowy z organami administracji rządowej i samorządowej.

Projekt dokonuje zmiany również w zakresie obowiązków ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w celu, jak piszą w Uzasadnieniu projektodawcy, stworzenia warunków prawnych dla wspierania administracji samorządowej i organizacji pozarządowych w ich działaniach w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zadania ministra uzupełnia się o opracowywanie i finansowanie programów osłonowych z obszaru przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz finansowe wspieranie programów z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe oraz kościoły i związki wyznaniowe.

Projekt reguluje także obowiązki podmiotu dotychczas nie objętego przepisami ustawy – Prokuratora Generalnego, który zgodnie z projektem będzie miał obowiązek opracowywania i wydawania wytycznych dotyczących zasad postępowania powszechnych jednostek prokuratury w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Projekt zakłada, że za monitorowanie realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w województwie odpowiedzialny jest Wojewódzki Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Ponadto, projekt dokonuje zmiany terminu przekazania do Sejmu sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie z 30 czerwca na 30 września każdego roku, co, jak stwierdza się w Uzasadnieniu, podyktowane jest faktem, że sprawozdanie z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie jest składową informacji zbieranych za pośrednictwem wojewodów ze wszystkich jednostek samorządowych każdego szczebla, z Ministerstw: Sprawiedliwości, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Zdrowia, Edukacji Narodowej, Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz z Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

Projekt nowelizuje również art. 12 ustawy, dotyczący obecnie obowiązku zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie nałożonego na osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie. Projekt dodaje do art. 12 ust. 2, który zobowiązuje osoby będące świadkiem użycia przemocy w rodzinie do zawiadomienia o tym policji, prokuratora oraz innej instytucji zajmującej się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.

Projekt wprowadza do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nowy przepis – art. 12a, umożliwiający pracownikom socjalnym - w sytuacji, kiedy istnieje bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia dziecka - natychmiastowe odebranie dziecka rodzinie i umieszczenie go w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej, o czym niezwłocznie pracownik powiadamiać będzie sąd. W wykonywaniu tych obowiązków pracownik socjalny może zwrócić się do policji, zaś procedurę postępowania policji przy udzielaniu takiej pomocy, tryb występowania pracownika socjalnego o udzielenie pomocy oraz sposób dokumentowania udzielonej pomocy przez policję określi w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw wewnętrznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego.

Ostatnia zmiana w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie to uchylenie art. 14. Obecnie reguluje on tzw. warunkowy dozór policji i stanowi jedyny przepis ustawy odnoszący się do postępowania przygotowawczego. Zgodnie z art. 14, jeżeli zachodzą przesłanki dla zastosowania tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego o przestępstwo, o którym mowa w art. 13, sąd może zamiast tymczasowego aresztowania zastosować dozór policji, pod warunkiem że oskarżony opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym w wyznaczonym przez sąd terminie i określi miejsce pobytu, a w razie opuszczenia lokalu, ograniczenie nałożonego na oskarżonego może także polegać na powstrzymywaniu się od kontaktu z pokrzywdzonym w określony sposób. Projekt zakłada uchylenie tego przepisu, wprowadzając jednocześnie, o czym niżej, określone zmiany w kodeksie postępowania karnego.

Nowelizacja innych ustaw

Pierwszy z przepisów zmieniających projekt dotyczy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Projekt wprowadza do k.r. i op. zakaz stosowania kar cielesnych, zadawania cierpień psychicznych i innych form poniżania dziecka. Ponadto umożliwia sądowi opiekuńczemu zawieszenie w stosunku do oskarżonego o przemoc w rodzinie wykonywania władzy rodzicielskiej, opieki i kurateli nad małoletnimi, których przemoc dotyczy.

Projekt dokonuje zmiany ustawy o Policji w celu – jak wskazuje się w Uzasadnieniu - umożliwienia pracownikom socjalnym wykonującym zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie zwrócenia się o pomoc do policji, między innymi przy odbiorze dziecka od rodziców, na czas trwania zagrożenia dla życia lub zdrowia dziecka.

Projekt nowelizuje również Kodeks karny i dotyczy art. 72 § 1 oraz 157 § 4 i § 5 k.k. Z art. 72 § 1 pkt. 6 k.k. Projekt wyłącza sformułowanie umożliwiające nakładanie przez sąd obowiązku uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych i tworzy nowy pkt. 6a, co, jak piszą w Uzasadnieniu projektodawcy zmiany, umożliwi nałożenie na sprawcę przemocy w rodzinie obowiązku uczestniczenia w programach korekcyjno-edukacyjnych bez konieczności uzyskania jego zgody. Ponadto dokonywana jest zmiana art. 157 k.k., który penalizuje zachowania polegające na spowodowaniu naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia innego niż ciężki, a także naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia trwającego nie dłużej niż 7 dni. Obecnie ściganie tych przestępstw, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwa dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, zaś jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwa dłużej niż 7 dni, a pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w art. 157 § 3 następuje na jej wniosek. Projekt zakłada, że ściganie przestępstw, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwa dłużej niż 7 dni, odbywa się z oskarżenia prywatnego, chyba że pokrzywdzonym jest osoba najbliższa. Oznacza to, jak czytamy w Uzasadnieniu, iż w przypadku lekkiego i średniego uszkodzenia ciała trwającego nie dłużej niż 7 dni dokonanego przez osobę najbliższą ściganie nastąpi nie z oskarżenia prywatnego, a z urzędu. Natomiast jeżeli czyn popełniono nieumyślnie, ściganie następuje na wniosek osoby pokrzywdzonej.

W ustawie o pomocy społecznej projekt proponuje nowelizację art. 107 dotyczącego rodzinnego wywiadu środowiskowego i usunięcie z niego ust. 2, przez co zakłada likwidację formularza "Pomoc Społeczna - Niebieska Karta" stanowiącego załącznik do rodzinnego wywiadu środowiskowego, który obecnie wypełnia pracownik socjalny w przypadku stwierdzenia przemocy w rodzinie.

Nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie towarzyszy zmiana ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, tj. jej art. 16 ust. 1 pkt 1, wyliczającego świadczenia, które nie przysługują świadczeniobiorcy na podstawie ustawy. Zmiana powoduje, że orzeczenia i zaświadczenia lekarskie wydawane na życzenie świadczeniobiorcy, jeżeli wydawane są dla ustalenia przyczyn i rozmiarów uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie podlegać będą finansowaniu ze środków publicznych. Koresponduje to ze zmianą proponowaną w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, zaliczającą do form bezpłatnej pomocy udzielanej osobie dotkniętej przemocą w rodzinie badanie lekarskie dla ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała oraz wydanie zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie.

Zakaz kontaktów i nakaz opuszczenie mieszkania w kodeksie postępowania karnego

Jak wskazano powyżej, z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy usuwa się art. 14 dotyczący tzw. warunkowego dozoru policji, wprowadzając jednocześnie określone rozwiązania do kodeksu postępowania karnego. Po art. 275 k.p.k. odnoszącym się do dozoru policji projekt dodaje art. 275a i art. 275b, które expressis verbis poszerzają katalog środków zapobiegawczych o zakaz kontaktów i zbliżania się do osób pokrzywdzonych lub świadków oraz nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, a także określają zasady ich stosowania.

Projektowany art. 275a k.p.k. umożliwia zakazanie oskarżonemu - tytułem środka zapobiegawczego - kontaktów z osobą pokrzywdzoną oraz z osobą występującą w charakterze świadka, a także zbliżania się do tej osoby lub określonego miejsca na odległość mniejszą niż orzeczona. Jeżeli tymi osobami byłyby dzieci oskarżonego, sąd prowadzący postępowanie, wydając postanowienie o zakazie kontaktów i zbliżania się do nich przez oskarżonego, występuje do sądu opiekuńczego o zawieszenie wykonywania władzy rodzicielskiej na czas trwania postępowania. W postępowaniu sądowym o wydanie postanowienia w przedmiocie zakazu kontaktów i zbliżania się może wystąpić również prokurator. Wydanie postanowienia o zakazie kontaktów i zbliżania się oskarżonego do określonej osoby lub miejsca może nastąpić, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że oskarżony używał przemocy wobec tej osoby i zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony użyje wobec niej przemocy lub że będzie w sposób bezprawny utrudniał postępowanie karne, w szczególności będzie ją nakłaniał do składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień lub ich odmowy.

Z kolei projektowany art. 275b k.p.k. dotyczy nakazu opuszczenia mieszkania, stanowiąc, że tytułem środka zapobiegawczego można nakazać oskarżonemu opuszczenie lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z osobą pokrzywdzoną, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że oskarżony używał przemocy wobec osoby pokrzywdzonej i zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony ponownie użyje wobec niej przemocy. Nakaz opuszczenia mieszkania wydaje się na okres trzech miesięcy, a termin ten może być przedłużany o kolejne okresy 3-miesięczne. Projekt wyraźnie wskazuje, że wydanie postanowienia o nakazie opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z osobą pokrzywdzoną może nastąpić niezależnie od tytułu prawnego oskarżonego do lokalu podlegającego opuszczeniu, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że oskarżony używał przemocy wobec osoby pokrzywdzonej i zachodzi uzasadniona obawa, że oskarżony użyje wobec niej przemocy. Wydając postanowienie o nakazie opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z osobą pokrzywdzoną, można jednocześnie orzec zakaz kontaktów i zbliżania się. Wydając postanowienie o nakazie opuszczenia lokalu mieszkalnego przez oskarżonego, sąd może na wniosek oskarżonego wskazać mu miejsce pobytu w placówkach zapewniających miejsca noclegowe, przy czym placówkami całodobowymi wskazanymi przez sąd do umieszczenia oskarżonego nie mogą być placówki pobytu ofiar przemocy w rodzinie.

Jak wskazuje się w Uzasadnieniu do projektu, uregulowania te „mają umożliwić izolację pokrzywdzonego od sprawcy, m.in. poprzez umieszczenie go w placówkach zapewniających miejsca noclegowe. W obecnym stanie prawnym nie wskazano sposobu izolowania sprawców od ofiar i sądy często podnoszą, że nawet gdyby takie orzeczenie zostało wydane, to i tak nie wiadomo, gdzie miałby się sprawca znaleźć”. Wprowadzając powyższe przepisy, projektodawcy wskazują miejsca typu schroniska dla bezdomnych lub też inne ośrodki wsparcia posiadające miejsca noclegowe, zakładając, że takie rozwiązanie powinno usprawnić system i pozwolić na zabieranie sprawcy, a nie ofiary z dziećmi z ich domu.

Obecnie projekt ustawy jest przedmiotem uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Projekt ustawy został również skierowany do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Jego tekst można znaleźć na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

Sylwia Spurek – prawniczka, legislatorka, autorka wydanej w 2008 r. publikacji prawniczej Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Komentarz, członkini Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego.

Artykuł napisany w ramach projektu "Gendermeria - równościowy monitoring".
dodał/a: Joanna Piotrowska dnia 26/11/2008 ˇ 0 komentarzy ˇ 778 czytań
http://www.feminoteka.pl/readarticle.php?article_id=550


Ostatnio zmieniony przez leni56 dnia Wto Mar 17, 2009 14:03, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
leni56



Dołączył: 12 Gru 2008
Posty: 500

PostWysłany: Wto Mar 17, 2009 13:49    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 6772

w sprawie zmian w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na interpelację z dnia 4 grudnia 2008 r. znak: SPS-023-6772/08 złożoną przez pana posła Roberta Węgrzyna za pośrednictwem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie zmian w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, uprzejmie informuję:

Obecnie kwestie dotyczące realizacji działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie uregulowane są w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493) oraz ˝Krajowym programie przeciwdziałania przemocy w rodzinie˝ uchwalonym uchwałą Rady Ministrów w dniu 25 września 2006 r.

Po kilku latach funkcjonowania ustawy oraz po dokonaniu monitorowania zjawiska przemocy w rodzinie wystąpiła konieczność wprowadzenia zmian do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw.

Obecnie projekt zmian do ustawy jest po uzgodnieniach międzyresortowych oraz z partnerami społecznymi i został przekazany pod obrady Komitetu Rady Ministrów.

Projektowane zmiany obejmować będą zarówno nowe uregulowania w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Kodeksie karnym, Kodeksie postępowania karnego, a także Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym i ukierunkowane będą na:

- rozwój profilaktyki jako formy działań zapobiegających zjawisku przemocy w rodzinie,

- zmianę świadomości społeczeństwa,

- skuteczną ochronę ofiar przemocy, w tym w szczególności dzieci,

- stworzenie mechanizmów ułatwiających izolację sprawców od ofiar,

- zmianę postaw osób stosujących przemoc w rodzinie poprzez poddanie ich oddziaływaniom korekcyjno-edukacyjnym.

W zakresie zmian dotyczących wprowadzenia zakazu zbliżania się sprawców przemocy w rodzinie do ofiar przemocy w rodzinie w celu skuteczniejszego egzekwowania prawa przez sąd oraz prokuraturę w projektowanej regulacji prawnej uchylono art. 14 ustawy w obowiązującym brzmieniu w związku z prowadzonymi pracami legislacyjnymi nad zmianą Kodeksu postępowania karnego.

Projektowane przepisy poszerzają katalog środków zapobiegawczych w formie nakazu powstrzymywania się od kontaktowania z pokrzywdzonym lub innymi osobami w określony sposób oraz nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym oraz określają zasady ich stosowania.

Projekt zmian do K.p.k. przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 31 października 2008 r. zawiera propozycję zmiany art. 275 K.p.k. § 2 poprzez nadanie mu brzmienia:

˝§ 2 Oddany pod dozór ma obowiązek stosowania się do wymagań zawartych w postanowieniu sądu lub prokuratora. Obowiązek ten może polegać na zakazie opuszczania określonego miejsca pobytu, zgłaszaniu się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu, zawiadamianiu go o zamierzonym wyjeździe oraz o terminie powrotu, zakazie kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami, zakazie przebywania w określonych miejscach, a także na innych ograniczeniach jego swobody, niezbędnych do wykonania dozoru.˝

oraz wprowadzenia nowych przepisów - § 3-5 w brzmieniu:

˝§ 3. Jeżeli zachodzą przesłanki zastosowania tymczasowego aresztowania wobec oskarżonego o przestępstwo popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej na szkodę osoby najbliższej albo innej osoby zamieszkującej wspólnie ze sprawcą, zamiast tymczasowego aresztowania można zastosować dozór, pod warunkiem że oskarżony w wyznaczonym terminie opuści lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym oraz określi miejsce swojego pobytu.

§ 4. Oddany pod dozór Policji ma obowiązek stawiania się we wskazanej jednostce organizacyjnej Policji z dokumentem stwierdzającym tożsamość, wykonywania poleceń mających na celu dokumentowanie przebiegu dozoru oraz udzielania informacji koniecznych dla ustalenia, czy stosuje się on do wymagań nałożonych w postanowieniu sądu lub prokuratora. W celu uzyskania takich informacji można wzywać oskarżonego do stawiennictwa w wyznaczonym terminie.

§ 5. W przypadku niestosowania się przez oddanego przez dozór do wymagań określonych w postanowieniu, organ dozorujący niezwłocznie zawiadamia o tym sąd lub prokuratora, który wydał postanowienie.˝

Przewidziana przez projekt modyfikacja brzmienia przepisu § 2, polegająca na wprowadzeniu expressis verbis do przepisu określającego obowiązki podejrzanego związane z zastosowanym dozorem zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonym lub innymi osobami (w szczególności świadkami lub współoskarżonymi), jak również zakazu przebywania w określonych miejscach, wyeliminuje podstawy do jakichkolwiek wątpliwości co do dopuszczalności zastosowania tego rodzaju ograniczeń przy dozorze, prowadząc do wzrostu funkcjonalności i zapobiegawczego waloru tego środka.

Projektowane zmiany polegają także na dodaniu do art. 275 K.p.k. nowego przepisu umiejscowionego w § 3, inkorporującego do Kodeksu postępowania karnego instytucję tzw. warunkowego dozoru, funkcjonującą obecnie w oparciu o art. 14 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Rozwiązanie to polega na wprowadzeniu podstawy, w wypadkach uzasadniających zastosowanie wobec oskarżonego (podejrzanego) tymczasowego aresztowania, do zastosowania w miejsce tego środka dozoru, warunkowanego opuszczeniem przez oskarżonego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym lokalu i określeniem miejsca swego pobytu.

Instytucja ta znajdować będzie zastosowanie wyłącznie w sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej na szkodę osoby najbliższej albo innej osoby zamieszkującej ze sprawcą, w tych wypadkach, gdy szczególną przesłanką uzasadniającą zastosowanie tymczasowego aresztowania będzie obawa matactwa (art. 258 § 1 pkt 2 K.p.k.), a także zaistnienia przesłanki określonej w art. 258 § 3 K.p.k. (obawa dopuszczenia się przez oskarżonego kolejnego przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu na szkodę pokrzywdzonego). Jej prawidłowe stosowanie będzie skutkować realizacją celu zapobiegawczego przy równoczesnym zmniejszeniu aresztów tymczasowych.

Projekt przewiduje ponadto dodanie do art. 275 K.p.k. dwóch nowych przepisów (§ 4 i 5) normujących etap sprawowania dozoru, w szczególności w zakresie związanego z tym środkiem zapobiegawczym obowiązku zgłaszania się do organu dozorującego w określonych odstępach czasu.

Ponadto w projekcie zmian do ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw zwiększono uprawnienia kuratora sądowego w zakresie wykonywania orzeczeń wobec skazanych za przestępstwa związane z przemocą w rodzinie, pozostających pod dozorem, i określono procedurę zatrzymania skazanego w celu zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności bądź odwołania przedterminowego zwolnienia.

W Kodeksie karnym natomiast projektuje się dokonanie zmiany art. 72, która umożliwi nałożenie na sprawcę przemocy w rodzinie obowiązku uczestniczenia w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych bez konieczności uzyskania jego zgody.

W odniesieniu do osób, wobec których stosowana była przemoc w rodzinie, ważną projektowaną regulacją prawną będzie rozszerzenie form udzielanej pomocy ofierze przemocy w rodzinie o możliwość bezpłatnego badania lekarskiego dla ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała oraz wydanie zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie.

Mam nadzieję, że wprowadzenie w życie zaproponowanych rozwiązań przyczyni się do radykalnej polityki - zerowej tolerancji dla sprawców przemocy, a także konieczności poniesienia przez sprawcę wszelkich negatywnych konsekwencji swego czynu oraz bardziej skutecznej ochrony ofiar przed przemocą.

Ustosunkowując się natomiast do kwestii funkcjonowania specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, uprzejmie informuję, że na terenie kraju kompleksowej pomocy osobom, wobec których stosowana była przemoc w rodzinie, udziela 37 specjalistycznych ośrodków wsparcia.

Należy zwrócić szczególną uwagę na fakt, że zadaniem ośrodków nie jest jedynie zapewnienie schronienia ofiarom przemocy w rodzinie, ale przede wszystkim udzielenie tym osobom specjalistycznej i bezpłatnej pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej, medycznej, pedagogicznej. Osoby korzystające z usług świadczonych przez ośrodki mogą przebywać w nich całodobowo, ale również mogą korzystać z pomocy doraźnej, np. terapeutycznej.

Z przeprowadzonych kontroli w specjalistycznych ośrodkach w 2007 r. przez pracowników urzędów wojewódzkich wynika, że placówki te udzieliły różnorodnych form pomocy 7 991 ofiarom przemocy w rodzinie. Liczba ta jednoznacznie wskazuje, jak ważna i potrzebna jest działalność tych placówek.

Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie oprócz wypełniania podstawowych standardów zgodnie z rozporządzeniem ministra pracy i polityki społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. (Dz. U. Nr 127, poz. 890) w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych rozszerzają swą działalność o realizację kompleksowych programów pomocowych i terapeutycznych dla ofiar przemocy w rodzinie, prowadzenie akcji promujących i informacyjnych, współpracę interdyscyplinarną z organami odpowiedzialnymi za działania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie na danym terenie, udzielanie kompleksowego poradnictwa dla rodziców i dzieci.

Podejmowanie działań na rzecz pomocy ofiarom przemocy w rodzinie musi mieć charakter kompleksowy i wielowymiarowy. Dlatego też priorytetem zmian legislacyjnych ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw jest skuteczniejsza ochrona ofiar przemocy w rodzinie, a także interdyscyplinarność podejmowanych działań w ramach prac służb i osób zaangażowanych w problematykę przeciwdziałania przemocy rodzinie.

Łączę wyrazy szacunku

Sekretarz stanu

Jarosław Duda

Warszawa, dnia 16 grudnia 2008 r.
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
leni56



Dołączył: 12 Gru 2008
Posty: 500

PostWysłany: Wto Mar 17, 2009 13:57    Temat postu: Odpowiedz z cytatem

Obowiązująca obecnie Ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku, nie chroni w wystarczający sposób ofiar przemocy domowej, a w szczególności tych najbardziej bezbronnych, dzieci. Wyniki badań oraz nagłaśniane ostatnio przez media ludzkie dramaty są przerażające. W związku z tym 18 czerwca 2008, w Warszawie z inicjatywy Fundacji „Razem Lepiej” wspieranej przez Wielkopolskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych odbyło się robocze spotkanie, w którym uczestniczyło wiele organizacji pozarządowych, chcąc opracować obywatelski projekt ustawy, który skutecznie przeciwstawi się narastającej fali przemocy w rodzinie. Od wielu miesięcy były prowadzone konsultacje społeczne, które pozwoliły stworzyć katalog zmian, jakie powinny znaleźć się w znowelizowanej ustawie.
ZAŁOŻENIA ZMIAN W USTAWIE O PRZECIWDZIAŁANIU PRZEMOCY DOMOWEJ

Propozycje zmian w prawie winny zapewnić ochronę ofiar przemocy w rodzinie. Proponuje się wprowadzić takie zmiany, które wprowadzą nowe przepisy do prawa, a istniejące już instytucje prawa uczynią realnymi i tym samym ochrona ofiar przemocy będzie skuteczniejsza.
1.Policjanci wezwani do interwencji w rodzinie, sporządzają protokół, którego kopię wręczają pokrzywdzonym, sprawcy oraz ośrodkowi opieki społecznej. W przypadku stwierdzenia przemocy fizycznej oraz istnienia zagrożenia dla bezpieczeństwa pokrzywdzonych tą przemocą, w w/w protokole wydają nakaz opuszczenia mieszkania i usuwają sprawcę z mieszkania. ` a) Nakaz obowiązuje od chwili jego wydania, przez okres 14 dni i obejmuje zakaz przebywania w mieszkaniu (nawet gdy jest ono wyłączną własnością sprawcy) oraz zakaz zbliżania się do pokrzywdzonych na odległość 100 m. Złamanie nakazu wydanego przez policję pociąga za sobą odpowiedzialność karną z art. 244 kk.
b) Jeżeli sprawca jest nieobecny podczas interwencji (zbiegł przed policją), nakaz obowiązuje od chwili jego doręczenia pokrzywdzonym, a sprawca protokół z nakazem może sam odebrać na policji. c) Sprawca, może złożyć zażalenie na wydanie nakazu, w terminie 7 dni do sądu opiekuńczego.
d) Policja w terminie 3 dni podejmuje decyzję o ewentualnym wszczęciu postępowania karnego, a protokół interwencji, który zawiera nakaz wraz z odpisem wcześniejszych protokołów przekazuje sądowi opiekuńczemu w tym samym terminie.
e) Sąd opiekuńczy uchyla nakaz z urzędu lub na skutek zażalenia sprawcy albo przedłuża nakaz do jednego roku.
2.W przypadku wszczęcia postępowania karnego wobec sprawcy stosowania przemocy w rodzinie, sąd obligatoryjnie stosuje zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym, jeżeli jest nim małoletni, który nie ukończył 13 lat. (środek karny z art.39 pkt.2b kk., a w przypadku zawieszenia wykonania kary art. 72 § 1 pkt.7b kk.).
3.Wprowadzając zmianę w art.209 kk. upoważnić komorników do składania wniosku do prokuratora, gdy dłużnik uchyla się od płacenia alimentów. Wobec osób uchylających się od płacenia alimentów na rzecz małoletnich, komornik z urzędu składa wniosek o ujawnienie majątku dłużnika oraz przyznaje zwrot kosztów zastępstwa procesowego małoletniemu.
- zaliczkę na poczet długu alimentacyjnego, który polega na powstaniu 6 m-cy zaległości, wypłaca samorząd gminny miejsca pobytu zobowiązanego lub jego ostatniego miejsca zameldowania.
4.Placówka zdrowia, w której przyszło na świat dziecko, zobowiązana jest do poinformowania o tym właściwy miejscowo dla miejsca zameldowania matki (lub stałego pobytu) samorząd, który informację o tym przekazuje terenowo właściwej placówce zdrowia.
a) Samorząd (opieka społeczna) prowadzi rejestr małoletnich, gromadząc w nim informacje uzyskiwane z różnych źródeł (również ośrodek zdrowia, przedszkole, szkoła, policja) o miejscu pobytu małoletniego, warunkach mieszkaniowych, realizacji badań i szczepień obowiązkowych oraz inne informacje mające wpływ na rozwój i życie małoletniego (tu chodzi o monitorowanie małoletnich). W razie zmiany miejsca zamieszkania, informacje przekazuje się do samorządu nowego miejsca pobytu. b) W w/w rejestrze dokonuje się zapisów okresowych, nie rzadziej niż raz w roku, a w przypadku stwierdzenia zaniedbania dziecka przez rodziców lub opiekunów, otacza się je szczególnym nadzorem. c) Wobec dzieci zaniedbanych materialnie, samorząd podejmuje decyzje o niezwłocznej pomocy społecznej. d) Wobec dzieci zaniedbanych medycznie, ośrodek zdrowia (po sprawdzeniu rodziny w jej miejscu zamieszkania) powiadamia policję, która podejmuje niezwłoczne działania informując o nich samorząd. e) W razie stwierdzenia, że małoletni nie przebywa w miejscu zameldowania (stałego pobytu), a rodzice nie zgłosili zmiany miejsca zamieszkania, samorząd powiadamia o tym policję, która wszczyna poszukiwania. f) Ofiary przemocy w rodzinie muszą otrzymać za pomocą ośrodka pomocy społecznej kompleksową pomoc psychologiczną, prawną i materialną. W tym celu ośrodek zarządza własnymi środkami oraz współpracuje z wyspecjalizowanymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi.

5.Zakazuje się pozbawiania władzy rodzicielskiej rodziców, którzy jedynie nie potrafią zapewnić swoim dzieciom właściwych warunków materialnych, ale właściwie wykonują inne obowiązki. Taka rodzina winna otrzymać pomoc materialną (zamiast kierować pieniądze do rodzin zastępczych, do których trafiają takie dzieci, należy pieniądze przeznaczyć na pomoc rodzinie ubogiej).
6.Powołać rejonowe ośrodki do scalania rodzin (rozbitych, gdzie jest przemoc, gdzie sprawca otrzymał kolejny nakaz, kierowani przez sąd opiekuńczy lub zgłaszający się).

7.Problematyka konfliktów rodzinnych, zapobiegania im oraz rozwiązywania winna być przedmiotem szkoleń funkcjonariuszy i pracowników służb i organów zajmujących się nimi (policja, prokuratura, sąd, ośrodek pomocy społecznej, ośrodek zdrowia,).

8.Fakt przemocy w rodzinie, nie może być interpretowany przez wymiar sprawiedliwości jako czyn o znikomej szkodliwości.
9.Wprowadzić zakaz bicia, potrząsania dzieci i podawania im leków psychotropowych (bez zgody lekarza). W tym celu zmienić § 3 art. 217 kk. wprowadzając ściganie z urzędu, gdy pokrzywdzonym jest małoletni w wieku do 3 lat.
10.Jeżeli sąd orzeknie zakaz kontaktów na okres przekraczający 6 m-cy, to musi również zastosować wobec sprawcy, który jest prawnym opiekunem małoletniego, obligatoryjne pozbawienie lub ograniczenie praw rodzicielskich.
11.Rodzice lub opiekunowie mają prawny obowiązek dać dziecku, które uczęszcza do szkoły podstawowej, drugie śniadanie. Szkoła musi kontrolować wykonywanie tego obowiązku. W razie trzykrotnego braku drugiego śniadania, dyrektor szkoły powiadamia o tym fakcie ośrodek pomocy i przeprowadza z rodzicami rozmowę.
12.Wprowadzić w KRiO wyraźniejszy przepis, na mocy, którego pokrzywdzony nie będzie odpowiadał za zobowiązania sprawcy, poczynione od dnia usunięcia sprawcy z mieszkania, jeżeli doprowadziły one do separacji lub rozwodu.



Anna Zadrożna
Zespół Ośrodków Wsparcia w Mławie
Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Forum na temat przemocy w rodzinie Strona Główna -> Czytelnia Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach


Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group